ΕΝΟΤΗΤΑ 31

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Τα αίτια,  η έκρηξη και τα μέτωπα του Α 'Παγκοσμίου πολέμου

Τα αίτια

• Ο ιμπεριαλισμός των βιομηχανικών κρατών σε βάρος των άλλων
• Ο εθνικισμός, δηλαδή ο αλαζονικός πατριωτισμός
• Ο μιλιταρισμός, δηλαδή η υπερτίμηση των στρατιωτικών αρετών

Τα αντίπαλα στρατόπεδα

• Η Αντάντ ή Εγκάρδια Συνεννόηση (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία αποτελούν τον πυρήνα της συμμαχίας).
• Οι Κεντρικές Δυνάμεις ή Τριπλή Συμμαχία (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Ιταλία αρχικά).
• Διάφορες άλλες χώρες ενεπλάκησαν στον πόλεμο, τόσο από τα Βαλκάνια (η οθωμανική αυτοκρατορία και η Βουλγαρία με τις Κεντρικές Δυνάμεις, η Σερβία και η Ελλάδα με την Αντάντ) όσο και από αλλού,

Η αφορμή

Αφορμή για το ξέσπασμα του πολέμου (Ιούλιος 1914) έδωσε η δολοφονία του διαδόχου του αυστριακού θρόνου, Φραγκίσκου Φερδινάνδου, στο Σεράγεβο από ένα Σέρβο Εθνικιστή (Ιούνιος 1914).

Τα κύρια μέτωπα

• Το δυτικό, στα γαλλογερμανικά σύνορα
• Το ανατολικό, στην ανατολική Πρωσία
• Το βαλκανικό, στη Μακεδονία

Συμμαχίες και ανακατατάξεις 

• Οι στρατιωτικές εξελίξεις ήταν αμφίρροπες
• Το 19Ι5, η Βουλγαρία και η οθωμανική αυτοκρατορία συμμάχησαν με τις Κεντρικές Δυνάμεις.
• Αντίθετα, η Ιταλία άλλαξε στρατόπεδο, συμμαχώντας με τις χώρες της Αντάντ" που της υποσχέθηκαν τη Μ. Ασία
• Οι συγκρούσεις δεν μπορούσαν να αναδείξουν καθαρά το νικητή (πόλεμος χαρακωμάτων και χημικών αερίων)

Το 1917:

Στη Γαλλία

Αναπτύχθηκε έντονο αντιπολεμικό κίνημα που εκδηλώθηκε με ανταρσίες

Αυτές αντιμετωπίστηκαν με εκτελέσεις δεκάδων στρατιωτικών.

Στη Ρωσία

Η κρίση του πολέμου όξυνε την κοινωνική δυσαρέσκεια κατά του τσαρικού καθεστώτος.

Ως αποτέλεσμα, ενισχύθηκαν οι κομμουνιστές και αυτό διευκόλυνε την επικράτηση τους κατά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917.

Η σοσιαλιστική πλέον Ρωσία αποσύρθηκε από τον πόλεμο, συνάπτοντας ειρήνη με τη

Γερμανία (συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ).

Οι ΗΠΑ

Τον Απρίλιο του 1917 οι ΗΠΑ συμμάχησαν με την Αντάντ, επηρεάζοντας καταλυτικά την τελική έκβαση.

Η Ελλάδα

Τον Ιούνιο του 1917 η Ελλάδα εισέρχεται επίσημα στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ

Τελικά, το 1918, οι Κεντρικές Δυνάμεις αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν

Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και οι υλικές καταστροφές υπήρξαν τεράστιες

Η Ευρώπη εξαντλήθηκε. 8,000,000 νεκροί, 20,000,000 τραυματίες

ΕΝΟΤΗΤΑ 30

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Η Ελλάδα και τα Βαλκάνια  αμέσως μετά τους Βαλκανικούς πολέμους

Οι βαλκανικοί πόλεμοι τελείωσαν με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913).

Το περιεχόμενο της συνθήκης του Βουκουρεστίου:

·    Η Ελλάδα εξασφάλισε:

Ø το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας,

Ø  τη νότια Ήπειρο,                                              Τα εδάφη αυτά ονομάστηκαν 

Ø  σημαντικά νησιά στο Β.  και Α. Αιγαίο,                       Νέες Χώρες

Ø  την Κρήτη.

·      Η Σερβία κέρδισε ένα σημαντικό τμήμα της Β. Μακεδονίας.

·         Η Βουλγαρία πήρε το μεγαλύτερο μέρος της Δ. Θράκης.

·         Η Οθωμανική αυτοκρατορία ανέκτησε την Α. Θράκη.

·         Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλικό έλεγχο.

·         Η Β. Ήπειρος, περιοχή με σημαντική παρουσία ελληνικών πληθυσμών, παραχωρήθηκε στην Αλβανία με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας.

Ta αποτελέσματα των βαλκανικών πολέμων για την Ελλάδα:

·         Διπλασίασε σχεδόν τα εδάφη της και τον πληθυσμό της.

·         Δημιουργήθηκαν θετικές προοπτικές, καθώς προστέθηκαν πόλεις που ήταν ακμαία οικονομικά κέντρα (Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Καβάλα, Μυτιλήνη, Χίος, Ηράκλειο της Κρήτης).

·         Προέκυψε το πρόβλημα της αφομοίωσης των Νέων Χωρών με την ισχυρή παρουσία μουσουλμανικών και σλαβικών πληθυσμών.

·         Στον πολιτικό τομέα συνεχίστηκαν οι μεταρρυθμίσεις που είχαν ξεκινήσει πριν από το 1912 από τις κυβερνήσεις Βενιζέλου:

Ø  αναγνώριση εργατικών σωματείων,

Ø  ασφάλιση των εργαζομένων και καθιέρωση της οκτάωρης εργασίας,

Ø  ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών.                                             

·         Στην εξωτερική πολιτική παρέμεναν ανοιχτά σημαντικά εθνικά ζητήματα:

Ø  οι ελληνικές διεκδικήσεις στη Β. Ήπειρο,

Ø  η άρνηση του Σουλτάνου να δεχτεί την ελληνική κυριαρχία στα νησιά

                   του Β. και Α. Αιγαίου,

Ø  η ύπαρξη πυκνών ελληνικών πληθυσμών στη Θράκη και τη Μ. Ασία.

10 αλήθειες για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 Πηγή: Protagon.gr

 Όσοι ενδιαφέρεστε να μάθετε δυο-τρία πράγματα παραπάνω για την ελληνική επανάσταση πατήστε ΕΔΩ

ΕΝΟΤΗΤΑ 29

ΕΝΟΤΗΤΑ 29

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι (1912 – 1913)

Τα αίτια

• Η πολιτική των Νεοτούρκων να εκτουρκίσουν βίαια τους αλλοεθνείς πληθυσμούς.
• Η ενσωμάτωση «« αλύτρωτων » εδαφών στον κορμό των βαλκανικών κρατών,
• Η ανάμειξη των Δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός, όπως :

v     η οικονομική διείσδυση της Γερμανίας στην Οθωμανική αυτοκρατορία,

v     η προσάρτηση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης από την Αυστρία το 1908,

v     η κατάληψη της Λιβύης και των Δωδεκανήσων από την Ιταλία το 1911- 1912,

Όλα αυτά έπλητταν τα συμφέροντα άλλων Δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία)

Προς τη σύγκρουση - οι βαλκανικές συμμαχίες

Ο Βενιζέλος υιοθετεί την τακτική της βαλκανικής συνεννόησης.

Υπογράφονται συνθήκες συμμαχίας ανάμεσα στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία (άνοιξη του 1912),

Ο Α' Βαλκανικός πόλεμος (Οκτώβριος 1912 - Μάιος 1913)

Αφορμή υπήρξε η άρνηση του σουλτάνου να σεβαστεί την αυτονομία των εθνοτήτων και  να βελτιώσει τη θέση τους, όπως ζητούσαν οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι.

Τα στρατιωτικά γεγονότα

Ο ελληνικός στρατός με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κων/νο προελαύνει στη Μακεδονία.

Ο σερβικός στρατός φτάνει μέχρι το Δυρράχιο.

Ο βουλγαρικός στρατός φτάνει έως την Κωνσταντινούπολη, καταλαμβάνει τη δυτική Θράκη, την ανατολική Μακεδονία και κατευθύνεται προς τη Θεσσαλονίκη.

Τότε, ο Βενιζέλος διατάζει τον αρχιστράτηγο Κων/νο να κατευθυνθεί γρήγορα παρά τις αντιρρήσεις του προς τη Θεσσαλονίκη. Η πόλη καταλαμβάνεται στις 26 Οκτωβρίου 1912.

Συνεχίζοντας τις επιτυχίες, ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει τα Ιωάννινα (12 Φεβρουαρίου 1912),

Παράλληλα, ο ελληνικός στόλος με επικεφαλής τον Παύλο Κουντουριώτη καταλαμβάνει τα νησιά του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Λήμνος, Τένεδος, Σάμος, Ικαρία).

Η συνθήκη του Λονδίνου (17 Μαϊου 1913)

Ο Α Βαλκανικός πόλεμος τερματίστηκε τυπικά με τη συνθήκη του Λονδίνου.

Όροι της συνθήκης :

v     Η οθωμανική αυτοκρατορία εγκαταλείπει όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά - βαλκανικά εδάφη της.

v     Οι Δυνάμεις αναλαμβάνουν να καθορίσουν το μέλλον των νησιών του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου, της χερσονήσου του Αγίου Όρους καθώς και το καθεστώς της Αλβανίας.

v     Τα Δωδεκάνησα παραμένουν ιταλικά

Συνέπειες :  Η συνθήκη άφηνε εκκρεμότητες, κυρίως σχετικά με την Μακεδονία.

Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου

Το Μάρτιο του 1913 δολoφovείται o βασιλιάς Γεώργιoς. H υπoψία στρέφεται στη Γερμαvία, καθώς επιθυμούσε το γερμανόφιλο διάδοχο Κωνσταντίνο ως βασιλιά, γεγονός που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ.

Ο Β' Βαλκανικός πόλεμος (Ιούνιος - lούλιος 1913)

• Ελλάδα και Σερβία συμμαχούν εναντίον της Βουλγαρίας που διεκδικεί εδάφη.
• Ο βουλγαρικός στρατός επιτίθεται ταυτόχρονα κατά της Σερβίας και της Ελλάδας (Ιούνιος 1913).
• Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την ανατολική Μακεδονία, τη δυτική Θράκη και φτάνει έως την Αλεξανδρούπολη.
• Οι Σέρβοι σημειώνουν επιτυχίες στη δυτική Μακεδονία.
• Οι Ρουμάνοι εισέβαλαν στη Βουλγαρία και φτάνουν κοντά στη Σόφια,
• Οι Τούρκοι ανακαταλαμβάνουν την ανατολική Θράκη.

ΕΝΟΤΗΤΑ 22

ΕΝΟΤΗΤΑ 22   

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

19ος αι . τα Βαλκάνια αποτελούν πεδίο αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων,

1812- 1815: Οι Σέρβοι κερδίζουν την αυτονομία τους.

1821: Οι Έλληνες ίδρυσαν ανεξάρτητο κράτος.

1870 : Οι Βούλγαροι δημιούργησαν την ανεξάρτητη βουλγαρική Εξαρχία,

1875 - 1878 : Ξεσπούν επαναστάσεις στη Βοσνία, Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, οι Τούρκοι αντιδρούν με μαζικές σφαγές, η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο (1877).

1878 : Επαναστατούν οι ελληνικοί πληθυσμοί θεσσαλίας, Μακεδονίας, Ηπείρου, Κρήτης.

1878 : Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου : Δημιουργεί τη «Μεγάλη Βουλγαρία ».

1878 : Συνέδριο του Βερολίνου : Αγγλία - Γερμανία δεν αποδέχονται τη «Μεγάλη

Βουλγαρία», Αποφάσισαν :

1. για μια μικρότερη αυτόνομη Βουλγαρία και αυτόνομη Ανατολική Ρωμυλία.

2  Σερβία, Ρουμανία, Μαυροβούνιο κηρύχτηκαν ανεξάρτητες.

3  Βοσνία, Ερζεγοβίνη, ανατέθηκε η διοίκηση στην Αυστροουγγαρία.

4. η Κύπρος παραχωρήθηκε στην Αγγλία.

1881 : Η Θεσσαλία και η Άρτα ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα.

1885 : Οι Βούλγαροι προσάρτησαν την Ανατολική Ρωμυλία.

Μακεδονικό ζήτημα και μακεδονικός αγώνας

Μακεδονικό ζήτημα ονομάστηκε ο αγώνας νια τον έλεγχο της Μακεδονίας που την

διεκδικούσαν Έλληνες , Σέρβοι, Βούλγαροι.

Εκδηλώθηκε μέσω της εκπαίδευσης, της θρησκείας και οδηγήθηκε σε ένοπλη σύγκρουση,

Ιδρύθηκαν διάφορες οργανώσεις από τους Βούλγαρους με σκοπό την αυτονομία και

αργότερα την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία.

1898 : Οργανώθηκαν ένοπλες ομάδες Βουλγάρων (κομιτατζήδες),

Οι Έλληνες αντέδρασαν και έστειλαν ένοπλες ομάδες κατά των κομιτατζήδων.

1904 : Φθάνουν στη Μακεδονία Έλληνες αξιωματικοί. Ξεχωριστή μορφή ο Παύλος  Μελάς που άφησε την τελευταία του πνοή στη Μακεδονία.

Κίνημα των Νεοτούρκων (1908}

Τα συμπτώματα παρακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας οδήγησε Τούρκους

αξιωματικούς να ιδρύσουν την οργάνωση «'Ενωση και Πρόοδος». Τα μέλη ονομάστηκαν Νεότουρκοι τονίζοντας την εθνική τους ταυτότητα και όχι την θρησκευτική (μουσουλμανική)

1908 : Ξεσπά στη Θεσσαλονίκη το κίνημα των Νεοτούρκων με φιλελεύθερες εξαγγελίες  και υποχρεώθηκε ο σουλτάνος να παραχωρήσει Σύνταγμα,

Δόθηκε αμνηστία στους ένοπλους Έλληνες και Βούλγαρους και έτσι τερματίστηκε ο

Μακεδονικός αγώνας.

ΕΝΟΤΗΤΑ 27 - 28

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Το κίνημα στου Γουδή (1909}

Τα αίτια και οι συνθήκες που προκάλεσαν το κίνημα στο Γουδί

[ κανονικά : το κίνημα στου Γουδή]

Η χώρα, στα τέλη του 19ου αι., αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα λόγω :

v     της πτώχευσης του 1893,

v     της επιβολής του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (1898),

v     των πολεμικών αποζημιώσεων στην Τουρκία μετά την ήττα του 1897,

v     της αποπληρωμής δανείου στις Δυνάμεις,

-Στις αρχές του 20ου αι. περιορίζονται οι εξαγωγές ων ελληνικών προϊόντων.

-Παράλληλα, μειώνονται τα εμβάσματα των Ελλήνων μεταναστών από Αμερική και Αίγυπτο.

-Επιβάλλεται δυσβάστακτη φορολογία στις λαϊκές τάξεις.

Στην Ελλάδα κυριαρχεί :

v     αίσθημα ντροπής εξαιτίας της ήττας στον πόλεμο του 1897,

v     δυσαρέσκεια για τη μη προώθηση των εθνικών διεκδικήσεων.

v     Επικρατεί πολιτική αστάθεια :

·        σχηματισμός αλλεπάλληλων κυβερνήσεων,

·        μεγάλες αδυναμίες κομμάτων.

Οι επεμβάσεις του βασιλιά στην πολιτική ζωή της χώρας και στις ένοπλες δυνάμεις

(διορισμός πριγκίπων σε ηγετικές θέσεις του στρατεύματος) και η σύγκρουση του πρίγκιπα Γεωργίου με το Βενιζέλο επιδεινώνουν την κατάσταση.

Στρατιωτικός Σύνδεσμος

Πρόκειται μία μια οργάνωση κατώτερων αξιωματικών.

Ιδρύθηκε το Μάιο του 1909. Αργότερα, τον Ιούλιο του 1909, εξέλεξε αρχηγό το

συνταγματάρχη Νικ. Ζορμπά.

Το κίνημα εκδηλώθηκε στο Γουδί στις 15 Αυγούστου 1909

Αφορμή υπήρξε η απόφαση της κυβέρνησης να συλλάβει την ηγεσία του Συνδέσμου.

Η νέα κυβέρνηση (Κ. Μαυρομιχάλη) έκανε δεκτά τα αιτήματα του Συνδέσμου, που

συνοψίζονταν στο σύνθημα « Ανόρθωσις»,

Αυτά ήταν :

v     η αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων, με απομάκρυνση των πριγκίπων και βαθμολογική εξέλιξη των αξιωματικών.

v     η προώθηση μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση, τη διοίκηση του κράτους, την εκκλησία,

-Οι επαγγελματικές οργανώσεις - εκτός των ιατρών και των δικηγόρων - στηρίζουν το κίνημα με συλλαλητήριο στις 14 Σεπτεμβρίου 1909.

-Εκδηλώνεται η ανησυχία των ευρωπαϊκών Δυνάμεων,

-Αρχικά προωθεί την υλοποίηση του προγράμματος του μέσω της νέας κυβέρνησης

Μαυρομιχάλη.

-Μετά την αποτυχία της προσπάθειας, προχωρεί στην πρόσκληση του Ελ. Βενιζέλου, για να αναλάβει τα πολιτικά ηνία της χώρας.

ΕΝΟΤΗΤΑ  28  

Βενιζέλος : ιδρύει το κόμμα Φιλελευθέρων και κερδίζει τις εκλογές του 1910.

Προτεραιότητες Βενιζέλου :

v     συμβιβασμός με βασιλιά,

v     μέτρα υπέρ των ασθενέστερων,

v     ανασυγκρότηση της χώρας,

v     προετοιμασία στρατού για τις επερχόμενες εξελίξεις

Ψηφίζεται αναθεωρημένο σύνταγμα του 1911 :

v     Προστατεύει ατομικές ελευθερίες

v     Προβλέπει τις απαλλοτριώσεις γης για διανομή στους ακτήμονες

v     Μονιμότητα δημοσίων υπαλλήλων

v     Απαγόρευση σε στρατιωτικούς και δημ υπαλλήλους να εκλέγονται βουλευτές

v     Υποχρεωτική δωρεάν εκπαίδευση

Σημαντική η συμβολή της κοινοβουλευτικής ομάδας των Κοινωνιολόγων με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου

Αναδιοργάνωση στρατού / αρχιστράτηγος : ο διάδοχος Κωνσταντίνος

ΕΝΟΤΗΤΑ 23

ΕΝΟΤΗΤΑ  23

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Η ελληνική οικονομία και κοινωνία κατά το 19ο αι

.

Η έκταση : Η Ελλάδα μεγάλωσε δύο φορές, με τα Επτάνησα (1864), με τη Θεσσαλία και Άρτα (1881).

Ο πληθυσμός: Το 1830, 750.000 κάτοικοι , διπλάσιοι ζούσαν εκτός συνόρων,

Οικονομία : Αγροτικός τομέας : 5.000.000 στρέμματα ήταν οι καλλιεργήσιμες εθνικές γαίες.

Το κράτος δεν τις μοίρασε, δεν τις πούλησε και μεγάλο μέρος καταπατήθηκε και

μετατράπηκε σε ιδιοκτησίες.

1871 : Ο Α. Κουμουνδούρος μοίρασε όσες είχαν απομείνει.

Στη Θεσσαλία προέκυψε το πρόβλημα των τσιφλικιών που ανήκουν σε Τούρκους γαιοκτήμονες και καλλιεργούνταν από Έλληνες κολίγους που έχασαν τα δικαιώματα τους όταν τα τσιφλίκια πουλήθηκαν σε Έλληνες κεφαλαιούχους.

Κύρια προϊόντα η σταφίδα, οι ελιές, τα καπνά, τα σιτηρά.

Η σταφίδα εξελίχθηκε σε μονοκαλλιέργεια και αυτό σήμαινε συσσώρευση πλούτου αλλά και κλονισμό των τοπικών κοινωνιών όταν δεν πουλιέται (σταφιδικές κρίσεις),

Εμπόριο : Εξάγονταν αγροτικά προϊόντα σταφίδες, λάδι, κ.α, και εισάγονταν σιτάρι, υφάσματα, ξυλεία, άνθρακας, μηχανήματα.

Ναυτιλία : Υπήρξε μοχλός οικονομικής ανάπτυξης. Η Πάτρα ήταν το λιμάνι εξαγωγής σταφίδας.

Η Σύρος εμπορικό κέντρο της Μεσογείου και αργότερα αναπτύσσεται ο Πειραιάς.

1841 : Ιδρύεται η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (Ε.Τ.Ε.) με δικαίωμα να εκδίδει χαρτονομίσματα.

Βιομηχανία : Αναπτύχθηκε αργά επειδή υπήρχε : α) έλλειψη κεφαλαίων, πρώτων υλών και εργατικών χεριών, β) μικρή αγορά, γ) η εισαγωγή φτηνών βιομηχανικών προϊόντων.

Τα ελληνικά κεφάλαια του εξωτερικού επενδύονται ευκαιριακά με ευνοϊκούς όρους της πολιτικής του Χ. Τρικούπη. Η οικονομική ανάπτυξη ήταν η υψηλότερη των Βαλκανίων.

Κοινωνία :Οι αγρότες αποτελούσαν την πλειονότητα των κατοίκων, μικροϊδιοκτήτες καλλιεργούσαν με τις οικογένειες τους τα κτήματα, Οι κολίγοι ήταν ιδιαίτερη κατηγορία.

Τα αστικά στρώματα : Οι επιχειρηματίες στο εμπόριο, τη ναυτιλία, στις τραπεζικές εργασίες, στη βιομηχανία καθώς και οι δημόσιοι υπάλληλοι ενίσχυαν δυναμικά την οικονομία.

Εργάτες : Ζούσαν σε άθλιες συνθήκες, εμφανίζονται αργά λόγω της καθυστερημένης εκβιομηχάνισης.

Η μετανάστευση : Το 19ο αι, προς τις παροικίες του ελληνισμού ιδίως την Αίγυπτο και λόγω των σταφιδικών κρίσεων από την Πελ/νησο προς την Αμερική.

Οι αγώνες των κολίγων : 1910 Κιλελέρ ένοπλη σύγκρουση με το κράτος που οδήγησε στη διανομή τσιφλικιών,

Εργατικό κίνημα :1870 : Έχουμε τις πρώτες εργατικές απεργίες παράλληλα διαδίδονται οι σοσιαλιστικές ιδέες,

1891 : Γιορτάζεται πρώτη φορά η εργατική Πρωτομαγιά.

Γυναικείο ζήτημα : Η αστικοποίηση έφερε ως κύριο αίτημα την ανάγκη εκπαίδευσης των γυναικών.

Η ελληνική ιστορία σε graphic novel

 Όσοι αγαπάτε την ιστορία και ενδιαφέρεστε να διαβάσετε για σπουδαία γεγονότα αλλά βαριέστε το βιβλίο, δείτε ΕΔΩ για μια καταπληκτική σειρά graphic novels του σχεδιαστή και σεναριογράφου Θανάση Πέτρου. Ρωτήστε με για περισσότερες πληροφορίες.

ΕΝΟΤΗΤΑ 20

ΕΝ. 20

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΩΣΗ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ (1862) ΕΩΣ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ(1909)

Η ηχογράφηση ΕΔΩ

Ο Γεώργιος Α βασιλιάς των Ελλήνων – Η ενσωμάτωση των Επτανήσων

Ø      Ο πρίγκιπας Γουλιέλμος - Γεώργιος Γκλύξμπουργκ ορίζεται από τις Δυνάμεις Βασιλιάς της Ελλάδας : Γεώργιος Α' (1863 -1913)

Ø      Η Αγγλία, πιεζόμενη, παραιτείται από την κατοχή των Επτανήσων που ενσωματώνονται στην Ελλάδα (1864)

Το σύνταγμα του 1864

Η Εθνοσυνέλευση (1862 - 1864) ψήφισε το νέο σύνταγμα (1864)

Το Σύνταγμα του 1864

v     Θέσπιζε τη βασιλευόμενη δημοκρατία,

v     Αναγνώριζε το λαό ως κυρίαρχο.

v     Όριζε το βασιλιά ανώτατο άρχοντα,

v     Αναγνώριζε νομοθετική εξουσία στο βασιλιά και τη Βουλή από κοινού,

v     Καθιέρωνε καθολικό δικαίωμα ψήφου στους άντρες άνω των 2Ί ετών.

v     Κήρυξε τη δικαστική εξουσία ανεξάρτητη-

v     Ανέθετε την εκτελεστική εξουσία στο βασιλιά με τη συνεργασία υπουργών που διόριζε ο ίδιος.

Εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις -  ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

v     Δέσποζε πολιτικά (1864 - 1881).

v     Διένειμε εθνικές γαίες σε ακτήμονες (1871),

v     Επιδίωξε τη διεύρυνση των συνόρων,

v     παύτηκε από τον βασιλιά, όταν ενεπλάκη στην Κρητική επανάσταση (1866 - 1869)

Ο κοινοβουλευτισμός έπασχε επειδή :

v     οι πολίτες ζητούσαν διορισμούς στο δημόσιο,

v     Οι πολιτικοί στήριζαν όποιον αρχηγό ικανοποιούσε τους ψηφοφόρους τους (ρουσφέτια, πελατειακές σχέσεις, αναξιοκρατία),

v     Ο βασιλιάς επενέβαινε στην πολιτική.

ο Χαρίλαος  Τρικούπης

v     Αντιτάχθηκε στις αυθαιρεσίες του βασιλιά με το άρθρο του <<Τις πταίει>>, το 1874,

v     Διορίστηκε προσωρινός πρωθυπουργός (1875),

v     Εισήγαγε την αρχή της δεδηλωμένης : ο βασιλιάς έπρεπε να διορίζει πρωθυπουργό μόνο εκείνον που είχε την εμπιστοσύνη (την πλειοψηφία) της Βουλής (συνήθως, τον αρχηγό του πρώτου κόμματος)

ο δικομματισμός

v     Την δεκαετία 1885 - 1895 δέσποζαν δύο κόμματα, του Χ. Τρικούπη και του Θ. Δηλιγιάννη,

v     ο δικομματισμός ήρθε ως αποτέλεσμα της αρχής της δεδηλωμένης οπότε τα μικρά κόμματα είτε διαλύθηκαν είτε ενσωματώθηκαν στα μεγάλα.

Το πρόγραμμα του Χαρίλαου Τρικούπη

Στόχοι

v     Κράτος σύγχρονο και οικονομικά ανεπτυγμένο

v     Μεγάλα έργα υποδομής (σιδηρόδρομος, διώρυγα Κορίνθου κ.ά.)

v     Εξυγίανση δημόσιας διοίκησης (αξιοκρατικοί διορισμοί)

v     Ανασυγκρότηση ένοπλων δυνάμεων

v     Ειρηνική συμβίωση με την οθωμανική αυτοκρατορία

Μέσα πραγμάτωσης των στόχων

v     Βαρύτατη φορολογία

v     Δάνεια από το εξωτερικό

v     Προσέλκυση ομογενειακών κεφαλαίων για επενδύσεις

Οι θέσεις του Θεόδωρου Δηλιγιάννη

v     Ελαφριά φορολογία

v     Εύνοια προς τα μεσαία και κατώτερα στρώματα

v     Εύνοια προς τους οπαδούς του (ρουσφέτια, διορισμοί στο δημόσιο, κατάργηση νόμου Τρικούπη)

Η πορεία προς την οικονομική και εθνική κρίση

v     ο Χ. Τρικούπης κηρύσσει την Ελλάδα υπό πτώχευση (1893) και δεν εκλέγεται ούτε βουλευτής (1895).

v     ο νέος πρωθυπουργός, Θ. Δηλιγιάννης, εμπλέκεται στο Κρητικό ζήτημα (1897).

Ο πόλεμος του 1897 και οι πολιτικές εξελίξεις έως το 1908

v     Η εμπλοκή της Ελλάδας στο Κρητικό προκάλεσε τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.

v     Η Ελλάδα υφίσταται ταπεινωτική ήττα και αποδέχεται την πληρωμή της πολεμικής αποζημίωσης.

v     Για την πληρωμή της αποζημίωσης εγκαθίστανται στην Ελλάδα ο Διεθνής

Οικονομικός -Ελεγχος (ΔΟΕ), επιτροπή που διαχειρίζεται τα δημόσια έσοδα.

v     Η ήττα του 1897, η οικονομική δυσπραγία και οι αυθαιρεσίες του βασιλιά διογκώνουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια που καταλήγει σε στρατιωτικό κίνημα (Γουδί,1909).

Skills4Life για τους μαθητές της Γ Γυμνασίου

 

Skills4Life για τους μαθητές του Γυμνασίου και της Α’ Λυκείου

Ένα νέο, σύγχρονο, εργαλείο για τους μαθητές/τριες του Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου είναι διαθέσιμο από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με στόχο να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους στα Μαθηματικά, τις Φυσικές Επιστήμες και την Κατανόηση Κειμένου. Πρόκειται για τη νέα Τράπεζα Θεμάτων Skills4Life που αναπτύσσεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και περιλαμβάνει θέματα με έμφαση στην εφαρμογή της σχολικής γνώσης για την αντιμετώπιση πρακτικών ζητημάτων και απαιτήσεων της καθημερινής ζωής. Με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα βοηθά: Τους/τις μαθητές/τριες να εξοικειωθούν με τέτοια θέματα, προκειμένου να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους σε βασικούς εγγραμματισμούς. Πρόκειται για μια νέα φιλοσοφία μάθησης, η οποία σε σημαντικό βαθμό ενσωματώνεται στα Νέα Προγράμματα Σπουδών και αξιολογείται σε μια σειρά διεθνών ερευνών. Τους/τις εκπαιδευτικούς να έχουν πρόσβαση σε θέματα αυτής της λογικής, προκειμένου να τα εντάξουν στη διδασκαλία τους. Τη σχολική κοινότητα να εξοικειωθεί με την επίλυση προβλημάτων και την απάντησή τους σε ψηφιακό περιβάλλον. Η Τράπεζα αριθμεί ήδη 133 θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας (42 στα Μαθηματικά, 42 στις Φυσικές Επιστήμες, 49 στην Κατανόηση Κειμένου), τα οποία περιλαμβάνουν συνολικά 482 ερωτήσεις (113 στα Μαθηματικά, 160 στις Φυσικές Επιστήμες, 209 στην Κατανόηση Κειμένου). Τα θέματα εμφανίζουν ποικιλία και περιλαμβάνουν ερωτήσεις κλειστού τύπου, σύντομης απάντησης και μεικτού τύπου. Πολλές ερωτήσεις αναπτύσσονται σε διαδραστικό περιβάλλον και βασίζονται σε προσομοιώσεις (ιδιαίτερα στις Φυσικές Επιστήμες και στα Μαθηματικά). Για κάθε ερώτηση που περιλαμβάνεται στα θέματα παρέχεται ανατροφοδότηση τόσο για το ποια είναι η ορθή απάντηση όσο και γιατί μία άλλη απάντηση που μπορεί να δώσει ένας/μία μαθητής/τρια, δεν είναι αποδεκτή. Με αυτόν τον τρόπο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αναπτύξουν στρατηγικές αντιμετώπισης των λαθών των μαθητών τους. Το περιβάλλον της Τράπεζας, είναι ειδικά σχεδιασμένο, φιλικό και εύχρηστο, επιτρέποντας στους χρήστες να αξιολογούν την ποιότητα κάθε θέματος αλλά και να δημιουργούν με θέματα της επιλογής τους τον προσωπικό τους φάκελο. Για κάθε θέμα διατίθεται ένα πλήρες σύνολο μεταδεδομένων (π.χ. αξιολογούμενη δεξιότητα, περιοχή εφαρμογής, επίπεδο δυσκολίας), τα οποία αποτελούν επίσης κριτήρια αναζήτησης θεμάτων στην Τράπεζα. Η ανάπτυξη της Τράπεζας Θεμάτων Skills4Life εντάσσεται στη συνολική στρατηγική του ΥΠΑΙΘΑ για την αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την καλλιέργεια βασικών δεξιοτήτων που αξιολογούνται διεθνώς. Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία, επιδιώκεται η σύνδεση της σχολικής γνώσης με πραγματικά προβλήματα, ενισχύοντας τον αναστοχασμό, την κριτική σκέψη και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στη μάθηση. Η Τράπεζα είναι υπό συνεχή διαμόρφωση και εμπλουτισμό, είναι ανοικτή προς όλους/ες (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές- ιδιαίτερα χρήσιμη για μαθητές/τριες της Γ΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου) στη διεύθυνση https://skills4life.gr/  και προσφέρεται δωρεάν. https://www.minedu.gov.gr/news/60799-12-02-25-skills4life-gia-tous-mathites-tougymnasiou-kai-tis-a-lykeiou

ΕΝΟΤΗΤΑ 19

ΕΝΟΤΗΤΑ 19η

Για ηχογράφηση ΕΔΩ

Η Εθνοσυνέλευση που συγκλήθηκε μετά το κίνημα του 1843 ψήφισε σύνταγμα.

Σύνταγμα 1844 :

Πολίτευμα : συνταγματική μοναρχία

Εκτελεστική εξουσία : ο βασιλιάς με τους υπουργούς που ο ίδιος διόριζε

 Νομοθετική εξουσία: ο βασιλιάς, η Γερουσία, η Βουλή

Δικαστική εξουσία : οι δικαστές διορίζονταν και παύονταν από τον βασιλιά

Το σύνταγμα είχε φιλελεύθερα στοιχεία όπως άρθρα για τις ατομικές ελευθερίες

Η διαμάχη αυτοχθόνων - ετεροχθόνων

αυτόχθονες : όσοι γεννήθηκαν στις περιοχές που εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος,

ετερόχθονες : οι γεννημένοι στις περιοχές εκτός συνόρων,

Οι αυτόχθονες που είχαν την  πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση αποφάσισαν να εκλέγονται βουλευτές οι ετερόχθονες μόνο στους οικισμούς τους και να μη διορίζονται σε διοικητικές θέσεις εκτός στρατού και εκπαίδευσης.

Η λειτουργία του πολιτεύματος

Ο βασιλιάς είχε υπερεξουσίες που νόθευαν το πολίτευμα. Τα κόμματα δεν ήταν αναγνωρισμένα.

Στις εκλογές του 1844 με αθέμιτα μέσα (καλπονοθεία, εκβιασμός) αναδείχτηκε νικητής ο ηγέτης του γαλλικού κόμματος Ι. Κωλέττης. Ως πρωθυπουργός παραβίασε το σύνταγμα, αγνόησε τη Βουλή και εξυπηρέτησε ψηφοφόρους του.

Μεγάλη ιδέα και αλυτρωτισμός

Η Ελλάδα ήταν φτωχή και οι περισσότεροι Έλληνες ζούσαν εκτός συνόρων. Ο όρος " Μεγάλη Ιδέα " χρησιμοποιήθηκε από τον  Κωλέττη και διατυπώθηκε η θέση ότι για να αναπτυχθεί η Ελλάδα πρέπει να διευρύνει τα σύνορά της και να εντάξει σε αυτά τους αλύτρωτους Έλληνες (αλυτρωτισμός). Αντίθετη άποψη εξέφρασε ο Μαυροκορδάτος, ηγέτης του αγγλικού κόμματος, που είπε ότι πρέπει να αναπτυχθεί πρώτα οικονομικά η χώρα και μετά να επιδιώξει την επέκτασή της.

Ο Κριμαϊκός πόλεμος(1854-1856) και ο Ελληνισμός

• Οι Ρώσοι συγκρούστηκαν με τους Τούρκους (τους υποστήριζαν οι Άγγλοι- Γάλλοι) στην Κριμαία.
• Οι Έλληνες οργάνωσαν εξεγέρσεις στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία.
• Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι καταλαμβάνουν τον Πειραιά, απαιτώντας από τον Όθωνα να τηρήσει η Ελλάδα ουδετερότητα.
• Ο Κριμαϊκός πόλεμος έληξε με ήττα της Ρωσίας. Ο σουλτάνος πιεζόμενος από τις Δυνάμεις προχωρεί σε μεταρρυθμίσεις (Χάτι Χουμαγιούν 1856) που εξασφάλιζαν ισότητα σε όλους τους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
• Τα παλαιά κόμματα στην Ελλάδα διαλύονται.

Η έξωση τουΌθωνα

• Η νέα γενιά πολιτικών ζητάει αλλαγές, εκτιμά ότι ο Όθωνας δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στη Χώρα.
• Φεβρουάριο ς 1862 εκδηλώνεται επανάσταση στο Ναύπλιο,
• Οκτώβριος 1862 στασιάζει η φρουρά της Αθήνας,
• Ο Όθωνας κηρύχτηκε έκπτωτος και υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Έφυγε για το Μόναχο όπου πέθανε το 1867.

ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΗΧΟΓΡΆΦΗΣΗ ΕΔΩ

Από την άφιξη του Όθωνα (1833)

έως την επανάσταση της 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Η εκλογή και η άφιξη του Όθωνα στην Ελλάδα:

Εμφύλιος πόλεμος à Επέμβαση των Δυνάμεων à Ορισμός του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας

Οι Μ. Δυνάμεις και η Βαυαρία υπέγραψαν τη συνθήκη του Λονδίνου (Μάιος 1832), με την οποία:

·      Ο Όθων αναγορευόταν Βασιλιάς της Ελλάδας.

·      Ως πολίτευμα του νέου κράτους ορίστηκε η απόλυτη μοναρχία.

·      Χορηγήθηκε στο ελληνικό κράτος ένα δάνειο 60 εκ. φράγκων.

Η περίοδος της Αντιβασιλείας 1833-1835

Ορισμός:

Ήταν μια επιτροπή αποτελούμενη από Βαυαρούς αξιωματούχους διορισμένους από τον πατέρα του Όθωνα, η οποία θα ασκούσε την εξουσία μέχρι την ενηλικίωσή του.

Τα κυριότερα μέλη της ήταν:

·      Ο Άρμανσμπεργκ, πρωθυπουργός και υπουργός των εξωτερικών.

·      Ο Μάουρερ, αρμόδιος για την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη και την εκκλησία.

·      Ο Χάιντεκ, υπεύθυνος για τις ένοπλες δυνάμεις.

Οι στόχοι της Αντιβασιλείας:

·      εθνική ανεξαρτησία,

·      βασιλική απολυταρχία,

·      συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης.

Η πολιτική της Αντιβασιλείας:

·      Διοίκηση

Ø      Η διοίκηση του κράτους ήταν συγκεντρωτική.

Ø      Η χώρα διαιρέθηκε σε 10 νομούς.

Ø      Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα.

• Στρατός

Ø      Ο στρατός βασίστηκε σε 3.500 περίπου Βαυαρούς στρατιωτικούς.

Ø      Οι περισσότεροι Έλληνες αγωνιστές δεν έγιναν δεκτοί στις ένοπλες δυνάμεις.

·      Δικαιοσύνη

Ø      Ιδρύθηκαν δικαστήρια.

Ø      Συντάχθηκαν νέοι νόμοι.

·      Εκπαίδευση. Στόχοι : γενική μόρφωση

Ø      Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν στα Δημοτικά σχολεία που είχαν επτά χρόνια διάρκεια και ήταν αλληλοδιδακτικά.

Ø      Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση προσφερόταν:

        - από τα Ελληνικά σχολεία που ήταν τριτάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των επαρχιών,

        - από τα Γυμνάσια που ήταν τετρατάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των νομών.

Ø      Η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν από το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1837, ενώ την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και το Πολυτεχνικό Σχολείο, πρόδρομος του σημερινού Πολυτεχνείου.

·      Εκκλησία

Ø      Η ελληνική εκκλησία ορίστηκε  αυτοκέφαλη(διοικητικά ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο)

Ø      Έκλεισαν μοναστήρια που είχαν μικρό αριθμό μοναχών.

Η στάση των Ελλήνων έναντι της Αντιβασιλείας:

Δυσπιστία à Εχθρότητα à Συνωμοτικές κινήσεις.

Η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα (1835-1843)

·      Εξεγέρσεις στην Ύδρα και τη Μεσσηνία à Έλληνες στα ανώτερα αξιώματα.

·      Το 1841 διόρισε Έλληνα πρωθυπουργό, τον Αλ. Μαυροκορδάτο. 

Η 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Αιτίες της επανάστασης της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843:

·      Η άρνηση του Όθωνα για μεταρρυθμίσεις.

·     Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας (ληστεία, αδυναμία εξόφλησης των δανείων - επιβολή οικονομικού ελέγχου, λιτότητα)

·     Οι περικοπές σε βάρος των στρατιωτικών.

Η γενική αναταραχή οδήγησε σε πολιτική κινητοποίηση με πρωτεργάτες τους: Α. Μαυροκορδάτο, Ι. Κωλέττη, Α. Μεταξά και Α. Λόντο à Ο Όθωνας αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές για Εθνοσυνέλευση που θα ψήφιζε σύνταγμα à Τέλος της απόλυτης μοναρχίας.