ΕΝΟΤΗΤΑ 10 (ΚΑΙ ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ)

 Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη  (δώστε προσοχή στα χρώματα)

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΔΩ

Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία (1821-1830)

Η αρνητική διεθνής συγκυρία:

·      Στόχος των ευρωπαϊκών δυνάμεων (Ιερή συμμαχία) ήταν η διαμόρφωση μιας ισορροπίας δυνάμεων, ενός status quo (καθεστώτος), που θα απέτρεπε στο μέλλον επαναστάσεις και συγκρούσεις.

·      Η Ευρώπη βίωνε την Παλινόρθωση της μοναρχίας.

·      Η ελληνική επανάσταση ήταν μη επιθυμητή στην αρχή.

Οι διπλωματικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης (1821-1830):

·      1821-1822: καταδίκη της ελληνικής επανάστασης από τον τσάρο και επικράτηση του δόγματος της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

·      1823: στροφή στην ευρωπαϊκή διπλωματία από τον Άγγλο υπουργό Εξωτερικών Τζόρτζ Κάνιγκ, που αναγνώρισε τους Έλληνες ως εμπόλεμη δύναμη.

·      1824: αντίδραση της Ρωσίας με την πρόταση του σχεδίου των τριών τμημάτων, το οποίο απορρίφθηκε και από το σουλτάνο και από τους Έλληνες.

·      1824-1825: σύναψη από τους επαναστάτες δύο δανείων με αγγλικές τράπεζες.

·      1825: υπογραφή από τους Έλληνες της πράξης προστασίας από τους Άγγλους.

·      1826: απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων να λύσουν το ελληνικό ζήτημα.

·      1827: υπογραφή από Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία της ιουλιανής(6 Ιουλίου) συνθήκης του Λονδίνου και ένοπλη επέμβασή τους στη ναυμαχία του Ναβαρίνου, όπου οι στόλοι των τριών Δυνάμεων συνέτριψαν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο.

·      1828-1829: ήττα του σουλτάνου στο ρωσοτουρκικό πόλεμο.

·      1829: απόδοχή από τον σουλτάνο των αποφάσεων των Δυνάμεων με τη συνθήκη της Αδριανούπολης.

·      1830: υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, με την οποία οι Δυνάμεις αποφάσισαν την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους και επέλεξαν ως ηγεμόνα του τον Λεοπόλδο του Σαξ-Κόμπουργκ, αλλά ο ίδιος δεν αποδέχτηκε την εκλογή του.

Το κίνημα του φιλελληνισμού

Ορισμός:

Ο φιλελληνισμός ήταν ένα κίνημα συμπαράστασης στους Έλληνες και στρεφόταν εναντίον τόσο της οθωμανικής απολυταρχίας, όσο και της Ιερής συμμαχίας.

Αιτίες ανάπτυξης του φιλελληνισμού:

·      ο φιλελευθερισμός και ο ριζοσπαστισμός της γαλλική επανάστασης,

·      ο θαυμασμός των Ευρωπαίων για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό,

·      ο αποτροπιασμός για τις βιαιότητες των Τούρκων,

·      η συγκίνηση από τις ελληνικές επιτυχίες.

Η προσφορά του φιλελληνισμού:

·      οικονομική ενίσχυση,

·      ηθική συμπαράσταση,

·      προσωπική συμμετοχή φιλελλήνων στον Αγώνα.

ΕΝΟΤΗΤΑ 9 (υπάρχει και ηχογραφημένη)

Η ηχογράφηση ΕΔΩ

ΕΝΟΤΗΤΑ 9

Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους

Μορφές πολιτικής οργάνωσης με τοπικό χαρακτήρα

Η πολιτική οργάνωση ήταν αναγκαία:

·      για τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων,

·      για την οργάνωση των περιοχών που απελευθερώνονταν,

·      για τη διαχείριση των «εθνικών γαιών» ή «εθνικών κτημάτων», ακινήτων που περνούσαν στον έλεγχο των Ελλήνων.

Οι τοπικοί οργανισμοί:

Οι τοπικοί οργανισμοί ήταν ένα είδος τοπικών κυβερνήσεων, που ελέγχονταν κυρίως από τους προεστούς, τους Φαναριώτες και τους ιεράρχες.

Οι πιο σημαντικοί τοπικοί οργανισμοί ήταν:

·      Η Πελοποννησιακή Γερουσία / προεστοί.

·      Η Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος / Αλ. Μαυροκορδάτος.

·      Ο Άρειος Πάγος / ανατολική Στερεά / Θ. Νέγρης.

Οι πολιτικές διαμάχες:

Στο πλαίσιο του αγώνα για τη διαχείριση της εξουσίας αναπτύχθηκαν δύο κοινωνικοπολιτικές ομάδες: Α. οι οπλαρχηγοί και οι Φιλικοί

                                              Β. οι προεστοί, οι αρχιερείς και οι Φαναριώτες

Η Α΄ Εθνοσυνέλευση

Επίδαυρος /  Δεκέμβριος του 1821 -  Ιανουάριος του 1822:

·      Διακήρυξε ότι η επανάσταση ήταν εθνική και όχι κοινωνικοανατρεπτική.

·      Όρισε ως διοίκηση της επανάστασης δύο σώματα:

α) το Εκτελεστικό (πενταμελής κυβέρνηση με πρόεδρο τον Αλ. Μαυροκορδάτο).

β) το Βουλευτικό (είχε 70 μέλη και πρόεδρο τον Δ. Υψηλάντη).

·      Ψήφισε το πρώτο ελληνικό σύνταγμα, το σύνταγμα της Επιδαύρου.

Το σύνταγμα της Επιδαύρου:

·      Ήταν έντονα επηρεασμένο από τα συντάγματα της γαλλικής επανάστασης.

·      Διακήρυττε την ελληνική ανεξαρτησία

·      Θέσπιζε ως πολίτευμα την αβασίλευτη δημοκρατία.

Η Β’ Εθνοσυνέλευση

Άστρος της Κυνουρίας / Μάρτιος - Απρίλιος του 1823:

·           Ενέκρινε μια τροποποιημένη εκδοχή του συντάγματος της Επιδαύρου.

·           Κατάργησε όλους τους τοπικούς οργανισμούς.

·           Κατάργησε το αξίωμα του αρχιστράτηγου (το έφερε ο Θ. Κολοκοτρώνης).

·           Όρισε πρόεδρος του εκτελεστικού τον Μαυρομιχάλη και του Βουλευτικού τον Μαυροκορδάτο.

Ο εμφύλιος πόλεμος

Οι αιτίες της εμφύλιας διαμάχης:

·           Οι αντιθέσεις ανάμεσα στους Έλληνες για τον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας (πρόκριτοι, ιεράρχες, Φαναριώτες – οπλαρχηγοί, Φιλικοί).

·           Οι τοπικιστικές αντιθέσεις

·           Οι διαφωνίες για τη διαχείριση των χρημάτων από το δάνειο που είχε συναφθεί στην Αγγλία

·           Οι προσωπικές αντιπαλότητες και φιλοδοξίες

Πρώτη φάση του εμφυλίου πολέμου (φθινόπωρο 1823 – καλοκαίρι 1824):

Συγκρούστηκαν δύο παρατάξεις με επικεφαλής το Θ. Κολοκοτρώνη (αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού) και τον Αλ. Μαυροκορδάτο (πρόεδρος του Βουλευτικού) à Οι πιο ισχυροί πρόκριτοι της Πελοποννήσου και της Ύδρας υποστήριξαν τον Μαυροκορδάτο και ο Κολοκοτρώνης υποχώρησε.

Δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου (Ιούλιος 1824 – Ιανουάριος 1825):

Ο Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι συμμάχησαν με τον Ι. Κωλέττη που επηρέαζε  οπλαρχηγούς της Στερεάς Ελλάδας και απέκλεισαν τους Πελοποννήσιους από την εξουσία à Τους ανάγκασαν να συνθηκολογήσουν και φυλάκισαν τον Κολοκοτρώνη και τον Ανδρούτσο.

Η Γ’ Εθνοσυνέλευση:

Τροιζήνα  / Άνοιξη του 1827:

·           Εξέλεξε Κυβερνήτη της Ελλάδας για επτά χρόνια τον Ι. Καποδίστρια.

·           Ψήφισε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας, το οποίο διαπνεόταν από φιλελεύθερες αντιλήψεις και ήταν το πιο δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του.

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827)

Η ευνοϊκή συγκυρία

·      Οι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν πυκνότεροι.

·      Η παρουσία οθωμανικού στρατού (απασχολημένος με Αλή πασά) ήταν περιορισμένη .

·      Υπήρχαν πολλοί Φιλικοί που προετοίμαζαν κι ανέμεναν τον ξεσηκωμό.

·      Υπήρχαν ένοπλα σώματα Ελλήνων (κλέφτες).

·      Υπήρχαν ελληνικά εμπορικά σκάφη εφοδιασμένα με κανόνια.

·      Υπήρχαν πολλοί Έλληνες που διέθεταν σημαντική πολεμική εμπειρία(πειρατές, Αγγλικός στρατός).

·      Το ορεινό έδαφος (Στερεά, Πελοπόννησος) διευκόλυνε τον κλεφτοπόλεμο.

Επαναστατικές εστίες

Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Αιγαίο, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Κύπρος και Μ. Ασία.

Η καταστολή της επανάστασης ήταν άμεση:

·      σε περιοχές που ήταν πεδινές,

·      σε περιοχές όπου ήταν εύκολο να φτάσει ο οθωμανικός στρατός.

Η επανάσταση εδραιώθηκε σε Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και νησιά του Αιγαίου.

Οι πρωταγωνιστές

Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος, Μπότσαρης, Κανάρης, Μιαούλης,  Μπουμπουλίνα και Μαυρογένους.

Η φάση των επιτυχιών (1821-1824)

Ελληνικές επιτυχίες:

·      Ο περιορισμός των Τούρκων στα τοπικά φρούρια και η κατάληψη σημαντικών πόλεων της Πελοποννήσου.

·      Η παρεμπόδιση τουρκικών στρατευμάτων σε διάφορα σημεία της Στερεάς Ελλάδας από οπλαρχηγούς, όπως ο Ανδρούτσος και ο Αθ. Διάκος.

·      Η άλωση της Τριπολιτσάς με επικεφαλής τον Θ. Κολοκοτρώνη.

·      Η παρεμπόδιση του τουρκικού στόλου από τις ελληνικές δυνάμεις.

Οι αντιδράσεις των Τούρκων:

·      Τα αντίποινα σε βάρος αμάχων σε Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Θράκη κ.ά..

·      Ο απαγχονισμός του πατριάρχη Γρηγόριος Ε΄.

·      Η κατάληψη της Χίου και η σφαγή του ελληνικού πληθυσμού της.

·      Η συμμαχία του σουλτάνου με τον ηγεμόνα της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι.

·      Η καταστολή της επανάστασης στην Κρήτη.

·      Η καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών.

Η φάση της κάμψης (1825-1827)

·      Αποβίβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

·      Ανακατάληψη μεγάλου μέρους της Πελοποννήσου.

·      Εκδήλωση εμφυλίου πολέμου μεταξύ των Ελλήνων επαναστατών.

·      Η πολιορκία και η ηρωική έξοδος στο Μεσολόγγι.

·      Ο θάνατος του Γ. Καραϊσκάκη.

Η αρχή της λύσης : 6 Ιουλίου 1827 στη διάσκεψη του Λονδίνου οι 3 δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία αποφασίζουν (για δικούς τους λόγους) αποφασιστική παρέμβαση υπέρ του ελληνικού ζητήματος.