ΕΝΟΤΗΤΑ 9 (υπάρχει και ηχογραφημένη)

Η ηχογράφηση ΕΔΩ

ΕΝΟΤΗΤΑ 9

Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους

Μορφές πολιτικής οργάνωσης με τοπικό χαρακτήρα

Η πολιτική οργάνωση ήταν αναγκαία:

·      για τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων,

·      για την οργάνωση των περιοχών που απελευθερώνονταν,

·      για τη διαχείριση των «εθνικών γαιών» ή «εθνικών κτημάτων», ακινήτων που περνούσαν στον έλεγχο των Ελλήνων.

Οι τοπικοί οργανισμοί:

Οι τοπικοί οργανισμοί ήταν ένα είδος τοπικών κυβερνήσεων, που ελέγχονταν κυρίως από τους προεστούς, τους Φαναριώτες και τους ιεράρχες.

Οι πιο σημαντικοί τοπικοί οργανισμοί ήταν:

·      Η Πελοποννησιακή Γερουσία / προεστοί.

·      Η Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος / Αλ. Μαυροκορδάτος.

·      Ο Άρειος Πάγος / ανατολική Στερεά / Θ. Νέγρης.

Οι πολιτικές διαμάχες:

Στο πλαίσιο του αγώνα για τη διαχείριση της εξουσίας αναπτύχθηκαν δύο κοινωνικοπολιτικές ομάδες: Α. οι οπλαρχηγοί και οι Φιλικοί

                                              Β. οι προεστοί, οι αρχιερείς και οι Φαναριώτες

Η Α΄ Εθνοσυνέλευση

Επίδαυρος /  Δεκέμβριος του 1821 -  Ιανουάριος του 1822:

·      Διακήρυξε ότι η επανάσταση ήταν εθνική και όχι κοινωνικοανατρεπτική.

·      Όρισε ως διοίκηση της επανάστασης δύο σώματα:

α) το Εκτελεστικό (πενταμελής κυβέρνηση με πρόεδρο τον Αλ. Μαυροκορδάτο).

β) το Βουλευτικό (είχε 70 μέλη και πρόεδρο τον Δ. Υψηλάντη).

·      Ψήφισε το πρώτο ελληνικό σύνταγμα, το σύνταγμα της Επιδαύρου.

Το σύνταγμα της Επιδαύρου:

·      Ήταν έντονα επηρεασμένο από τα συντάγματα της γαλλικής επανάστασης.

·      Διακήρυττε την ελληνική ανεξαρτησία

·      Θέσπιζε ως πολίτευμα την αβασίλευτη δημοκρατία.

Η Β’ Εθνοσυνέλευση

Άστρος της Κυνουρίας / Μάρτιος - Απρίλιος του 1823:

·           Ενέκρινε μια τροποποιημένη εκδοχή του συντάγματος της Επιδαύρου.

·           Κατάργησε όλους τους τοπικούς οργανισμούς.

·           Κατάργησε το αξίωμα του αρχιστράτηγου (το έφερε ο Θ. Κολοκοτρώνης).

·           Όρισε πρόεδρος του εκτελεστικού τον Μαυρομιχάλη και του Βουλευτικού τον Μαυροκορδάτο.

Ο εμφύλιος πόλεμος

Οι αιτίες της εμφύλιας διαμάχης:

·           Οι αντιθέσεις ανάμεσα στους Έλληνες για τον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας (πρόκριτοι, ιεράρχες, Φαναριώτες – οπλαρχηγοί, Φιλικοί).

·           Οι τοπικιστικές αντιθέσεις

·           Οι διαφωνίες για τη διαχείριση των χρημάτων από το δάνειο που είχε συναφθεί στην Αγγλία

·           Οι προσωπικές αντιπαλότητες και φιλοδοξίες

Πρώτη φάση του εμφυλίου πολέμου (φθινόπωρο 1823 – καλοκαίρι 1824):

Συγκρούστηκαν δύο παρατάξεις με επικεφαλής το Θ. Κολοκοτρώνη (αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού) και τον Αλ. Μαυροκορδάτο (πρόεδρος του Βουλευτικού) à Οι πιο ισχυροί πρόκριτοι της Πελοποννήσου και της Ύδρας υποστήριξαν τον Μαυροκορδάτο και ο Κολοκοτρώνης υποχώρησε.

Δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου (Ιούλιος 1824 – Ιανουάριος 1825):

Ο Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι συμμάχησαν με τον Ι. Κωλέττη που επηρέαζε  οπλαρχηγούς της Στερεάς Ελλάδας και απέκλεισαν τους Πελοποννήσιους από την εξουσία à Τους ανάγκασαν να συνθηκολογήσουν και φυλάκισαν τον Κολοκοτρώνη και τον Ανδρούτσο.

Η Γ’ Εθνοσυνέλευση:

Τροιζήνα  / Άνοιξη του 1827:

·           Εξέλεξε Κυβερνήτη της Ελλάδας για επτά χρόνια τον Ι. Καποδίστρια.

·           Ψήφισε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας, το οποίο διαπνεόταν από φιλελεύθερες αντιλήψεις και ήταν το πιο δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του.

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827)

Η ευνοϊκή συγκυρία

·      Οι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν πυκνότεροι.

·      Η παρουσία οθωμανικού στρατού (απασχολημένος με Αλή πασά) ήταν περιορισμένη .

·      Υπήρχαν πολλοί Φιλικοί που προετοίμαζαν κι ανέμεναν τον ξεσηκωμό.

·      Υπήρχαν ένοπλα σώματα Ελλήνων (κλέφτες).

·      Υπήρχαν ελληνικά εμπορικά σκάφη εφοδιασμένα με κανόνια.

·      Υπήρχαν πολλοί Έλληνες που διέθεταν σημαντική πολεμική εμπειρία(πειρατές, Αγγλικός στρατός).

·      Το ορεινό έδαφος (Στερεά, Πελοπόννησος) διευκόλυνε τον κλεφτοπόλεμο.

Επαναστατικές εστίες

Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Αιγαίο, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Κύπρος και Μ. Ασία.

Η καταστολή της επανάστασης ήταν άμεση:

·      σε περιοχές που ήταν πεδινές,

·      σε περιοχές όπου ήταν εύκολο να φτάσει ο οθωμανικός στρατός.

Η επανάσταση εδραιώθηκε σε Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και νησιά του Αιγαίου.

Οι πρωταγωνιστές

Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος, Μπότσαρης, Κανάρης, Μιαούλης,  Μπουμπουλίνα και Μαυρογένους.

Η φάση των επιτυχιών (1821-1824)

Ελληνικές επιτυχίες:

·      Ο περιορισμός των Τούρκων στα τοπικά φρούρια και η κατάληψη σημαντικών πόλεων της Πελοποννήσου.

·      Η παρεμπόδιση τουρκικών στρατευμάτων σε διάφορα σημεία της Στερεάς Ελλάδας από οπλαρχηγούς, όπως ο Ανδρούτσος και ο Αθ. Διάκος.

·      Η άλωση της Τριπολιτσάς με επικεφαλής τον Θ. Κολοκοτρώνη.

·      Η παρεμπόδιση του τουρκικού στόλου από τις ελληνικές δυνάμεις.

Οι αντιδράσεις των Τούρκων:

·      Τα αντίποινα σε βάρος αμάχων σε Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Θράκη κ.ά..

·      Ο απαγχονισμός του πατριάρχη Γρηγόριος Ε΄.

·      Η κατάληψη της Χίου και η σφαγή του ελληνικού πληθυσμού της.

·      Η συμμαχία του σουλτάνου με τον ηγεμόνα της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι.

·      Η καταστολή της επανάστασης στην Κρήτη.

·      Η καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών.

Η φάση της κάμψης (1825-1827)

·      Αποβίβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

·      Ανακατάληψη μεγάλου μέρους της Πελοποννήσου.

·      Εκδήλωση εμφυλίου πολέμου μεταξύ των Ελλήνων επαναστατών.

·      Η πολιορκία και η ηρωική έξοδος στο Μεσολόγγι.

·      Ο θάνατος του Γ. Καραϊσκάκη.

Η αρχή της λύσης : 6 Ιουλίου 1827 στη διάσκεψη του Λονδίνου οι 3 δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία αποφασίζουν (για δικούς τους λόγους) αποφασιστική παρέμβαση υπέρ του ελληνικού ζητήματος.

ΕΝΟΤΗΤΑ 7

ΕΝΟΤΗΤΑ 7

Η Φιλική Εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας

Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση που σκοπό είχε να προετοιμάσει την επανάσταση των Ελλήνων. Δημιουργήθηκε στην Οδησσό της Ρωσίας το 1814 με πρωτεργάτες τους Ν. Σκουφά, Αθ. Τσακάλωφ, Εμμ. Ξάνθο, Π. Αναγνωστόπουλο.

Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε:

·      Η διασπορά του ελληνισμού σε μεγάλο γεωγραφικό χώρο.

·      Η ανάγκη διατήρησης μεγάλης μυστικότητας.

·      Η υπερνίκηση των δισταγμών των Ελλήνων. 

·      Η κινητοποίηση ανθρώπων διαφορετικών κοινωνικών ομάδων.

Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για το έργο της:

·      Τα εσωτερικά προβλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

·      Η διάδοση των ιδεών της γαλλικής επανάστασης μεταξύ των Ελλήνων.

·      Η ωρίμανση του αιτήματος για τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Στοιχεία  οργάνωσής της:

·      Δοκιμασία.

·      Ένταξη και όρκος πίστης.

·      Προβλεπόμενη τιμωρία για τους παραβάτες ο θάνατος.

·      Χρήση ψευδώνυμων και επικοινωνία με κρυπτογραφικό αλφάβητο.

Η ηγεσία της:

Παρέμενε μυστική και ανατέθηκε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, αξιωματικό του ρωσικού στρατού, ο οποίος ανακηρύχθηκε Γενικός Επίτροπος της Αόρατης Αρχής. Ο Ι. Καποδίστριας αρνήθηκε.

Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες

Λόγοι για τους οποίους η επανάσταση ξεκίνησε από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες:

·      Δεν υπήρχε εκεί οθωμανικός στρατός.

·      Η περιοχή ήταν κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία.

·      Θα μπορούσαν να βοηθήσουν την επανάσταση διάφοροι Βαλκάνιοι ηγέτες.

Η έναρξη της επανάστασης:

Ο Υψηλάντης κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας στις 24 Φεβρ. 1821.

Τα προβλήματα που αντιμετώπισε το κίνημα του Υψηλάντη:

·      Οι πλούσιοι Έλληνες των Ηγεμονιών δεν βοήθησαν.

·      Ο Τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση αλλά δεν έστειλε στρατό να την καταπνίξει.

·      Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ αναγκάστηκε να αφορίσει τους επαναστάτες.

·      Ο τοπικός ηγέτης Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέστηκε.

Το τέλος της επανάστασης στις Ηγεμονίες:

Μετά την ήττα στο Δραγατσάνι ο Υψηλάντης συνελήφθη στην Αυστρία, και η επανάσταση απέτυχε.