Πέμπτη 2 Μαΐου 2024

ΕΝΟΤΗΤΑ 44



Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο

Η ηχογράφηση ΕΔΩ

Η αποκατάσταση των προσφύγων:
·        Η στέγαση και η επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων ήταν ένα άμεσο ζήτημα που είχε να αντιμετωπίσει η ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου. 
·        Η Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ) βοήθησε την Ελλάδα να συνάψει δάνειο και ίδρυσε την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ).
·        Η ΕΑΠ ήταν ένας αυτόνομος οργανισμός που λειτούργησε, σε συνεργασία με το ελληνικό κράτος, από το 1923 έως το 1930. Ασχολήθηκε κυρίως με την αποκατάσταση των προσφύγων στην ύπαιθρο.
·        Την αποκατάσταση των προσφύγων στις πόλεις ανέλαβε κυρίως το ελληνικό κράτος που δημιούργησε προσφυγικούς συνοικισμούς ενώ οι ευκατάστατοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε περιοχές που επέλεξαν οι ίδιοι. 
Η αντιπαλότητα ανάμεσα στους γηγενείς Έλληνες και στους πρόσφυγες: 
·        Οι πρόσφυγες αντιμετωπίστηκαν αρνητικά από τους γηγενείς, γιατί:
Ø      αποκαταστάθηκαν σε γη που οι ντόπιοι θεωρούσαν δική τους,
Ø      εργάζονταν με χαμηλά μεροκάματα προκαλώντας πτώση των αμοιβών,
Ø      ήταν στην πλειονότητά τους βενιζελικοί και αυτό τους έκανε ανεπιθύμητους στην αντιβενιζελική Παλαιά Ελλάδα,
Ø      είχαν πρωτάκουστα ονόματα, έτρωγαν άγνωστα φαγητά και οι γυναίκες τους εργάζονταν σε ξένες δουλειές. 
·        Για πολλά χρόνια ο όρος «πρόσφυγας» είχε υποτιμητική σημασία.

Οι συνέπειες για την Ελλάδα από την άφιξη των προσφύγων:
·        Σε πολιτικό επίπεδο
Ø      Εγκαταλείφθηκε η Μεγάλη Ιδέα, καθώς η πλειονότητα των Ελλήνων συγκεντρώθηκε μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους.
Ø      Με την εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία και τη Θράκη ενισχύθηκε η εθνική ομοιογένεια.
Ø      Οι περισσότεροι πρόσφυγες ήταν βενιζελικοί, ενώ αργότερα πολλοί έγιναν κομμουνιστές και σοσιαλιστές και πρωτοστάτησαν στους κοινωνικούς αγώνες.
·        Σε οικονομικό επίπεδο
Ø      Ενισχύθηκε η αγροτική οικονομία.
Ø      Τονώθηκε το εμπόριο και η βιομηχανία.
·        Σε κοινωνικό επίπεδο
Ø      Οι πρόσφυγες έφεραν στην Ελλάδα τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους, το ρεμπέτικο τραγούδι και τη μαγειρική τους.
Ø      Με την έξοδο πολλών γυναικών προσφύγων αλλά και γηγενών στην εργασία άρχισε να αμφισβητείται η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι υποχείριο του άνδρα.
·        Σε πολιτισμικό επίπεδο
Ø      Οι πρόσφυγες ανανέωσαν τα ελληνικά γράμματα και τις τέχνες.

Πέμπτη 25 Απριλίου 2024

ΕΝΟΤΗΤΑ 39



Εξελίξεις σε Ελλάδα και Τουρκία μετά το Μικρασιατικό πόλεμο

Η ηχογράφηση ΕΔΩ

Ελλάδα : το κίνημα του 1922
Εκδηλώνεται κίνημα του στρατού και του στόλου στη Χίο και τη Λέσβο,
με πρωταγωνιστές τους συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά.

Αιτήματα : παραίτηση βασιλιά , διάλυση βουλής, σχηματισμός νέας κυβέρνησης αποδεκτής από την Αντάντ, ενίσχυση του θρακικού μετώπου.
Έγινε απόβαση  12.000 στρατιωτών και αξιωματικών στο Λαύριο και πορεία προς Αθήνα.
Ο Κων/νος παραιτήθηκε και στο θρόνο του ανέβηκε ο Γεώργιος Β' ,
Έγινε εγκατάσταση επαναστατικής κυβέρνησης,

Η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να υπογράψει την ανακωχή των Μουδανιών (Οκτώβριος του 1922).
Όροι της ανακωχής :
- Η ανατολική Θράκη ενσωματώθηκε στην Τουρκία.
- Ο ελληνικός στρατός αποχώρησε.

Κύμα προσφύγων μετακινήθηκε προς την Ελλάδα.
Το Νοέμβριο του 1922, καταδικάζονται σε θάνατο (δίκη των εξ) και εκτελούνται οι έξι ως υπεύθυνοι της Μικρασιατικής τραγωδίας,

Η συνθήκη της Λοζάνης (1923)
Εκπρόσωπος Ελλάδας : Ελευθέριος Βενιζέλος.

Όροι της συνθήκης
Η Τουρκία γίνεται κυρίαρχη της ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας (με την Ίμβρο και την Τένεδο). Οριστικά σύνορα μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας.
Εφαρμόζεται υποχρεωτική ανταλλαγή των ορθόδοξων χριστιανών της Τουρκίας με τους μουσουλμάνους της Ελλάδας. Εξαιρέθηκαν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης (και το Πατριαρχείο), της Ίμβρου και της Τενέδου καθώς και οι μουσουλμάνοι της δυτικής Θράκης.

Κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις  στην Ελλάδα
  • Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τραγική στην οικονομία, στο προσφυγικό, πτώση μισθών,
  • Το έργο της επαναστατικής κυβέρνησης :
Ø      απαλλοτρίωση και διανομή γαιών σε πρόσφυγες και ακτήμονες γηγενείς,
Ø      υιοθέτηση του γρηγοριανού ημερολογίου (νέο ημερολόγιο),
  • Τον Οκτώβριο του 1923, η εξουσία παραδίδεται σε πολιτικούς.
  • Στις εκλογές του Δεκεμβρίου τα φιλοβασιλικά κόμματα απέχουν, στη Βουλή εκπροσωπούνται το κόμμα των Φιλελευθέρων και η Δημοκρατική Ένωση (Αλ. Παπαναστασίου)
  • Ο Γεώργιος Β' φεύγει στο εξωτερικό, Αντιβασιλέας ορίζεται οΠ. Κουντουριώτης.

Κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία
  • Ο Μουσταφά Κεμάλ ανατρέπει το σουλτανικό καθεστώς και γίνεται πρόεδρος της Τουρκικής δημοκρατίας.
  • Το κράτος της Τουρκίας αποκτά κοσμικό - λαϊκό χαρακτήρα.
  • Ο Κεμάλ εκσυγχρονίζει το κράτος με μεταρρυθμίσεις ριζοσπαστικές :
- αντικατάσταση του οθωμανικού αλφαβήτου με το λατινικό,
- κατάργηση πολυγαμίας,
- δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες,
- απαγόρευση φεσιού και φερετζέ,
- χρήση οικογενειακών επιθέτων,
- οργάνωση συστήματος υγείας και εκπαίδευσης.

Τετάρτη 3 Απριλίου 2024

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

 «Με αφορμή τα συχνά φαινόμενα ρατσισμού που έρχονται στη δημοσιότητα και τις σχετικές για το θέμα συζητήσεις να γράψετε ένα κείμενο στο οποίο να αναφέρετε τα αίτια και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου».

 

 

Πρόλογος → Μολονότι η ισότητα όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, φυλής, φύλου και πολιτικών πεποιθήσεων είναι κατοχυρωμένη συνταγματικά, τα φαινόμενα ρατσισμού αυξάνονται με ανησυχητικούς ρυθμούς

 

Κύριο μέρος

 

1η παράγραφος → Αίτια ρατσισμού

 

·         Πλήθος μεταναστών → Αρνητικά συναισθήματα στους γηγενείς κατοίκους, που τους βλέπουν ως κατώτερους και ως απειλή για τη σωματική ακεραιότητα, την περιουσία και τη δουλειά τους.

·         Ξενοφοβία και προκατάληψη ότι οι μετανάστες απειλούν τη σύσταση του έθνους.

·         Λανθασμένα πρότυπα και στερεότυπα, που περνούν στα παιδιά από το σχολείο, τα ΜΜΕ και την οικογένεια και που τα οδηγούν σε λάθος συμπεριφορές, π.χ. ανωτερότητα των λευκών έναντι των μαύρων, των ανδρών έναντι των γυναικών, των «κανονικών» ανθρώπων έναντι των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των ντόπιων έναντι των μεταναστών.

·         Ύπαρξη ακραίων ομάδων – συνήθως εθνικιστικών πεποιθήσεων. Για να αναδείξουν την αξία τους και να προσελκύσουν οπαδούς, υπερτονίζουν την ανωτερότητά τους σε βάρος των υπόλοιπων εθνικοτήτων.

 

2η παράγραφος → Τρόποι αντιμετώπισης του ρατσισμού

 

·         Σωστή εκπαίδευση των νέων. Πυρήνας της τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ιδεώδη, ώστε οι μαθητές να απαλλαγούν από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, που οδηγούν σε ρατσιστικές συμπεριφορές.

·         Υποχρέωση της πολιτείας, των ΜΜΕ και των πνευματικών ανθρώπων να καταγγέλλουν τα φαινόμενα ρατσισμού και να ενημερώνουν τους πολίτες για το ρατσισμό – τις αιτίες, τις αρνητικές συνέπειες και τις μορφές του - ώστε να υιοθετήσουν αντι-ρατσιστικές συμπεριφορές.

·         Αυστηρές κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα  Λειτουργούν αποτρεπτικά σε όσους σκοπεύουν να υιοθετήσουν ρατσιστικές συμπεριφορές.

·         Εφαρμογή γνήσιας δημοκρατίας  → Εξάλειψη της φτώχειας και των ανισοτήτων.

·         Τα λάθη του παρελθόντος, όπως το ολοκαύτωμα των Εβραίων από τον Χίτλερ, να διδάξουν την ανθρωπότητα για τις καταστροφικές συνέπειες του ρατσισμού 


Επίλογος  Ο ρατσισμός είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών. Αφορά όλους μας και μόνο ενωμένοι μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε και να τον εξαλείψουμε

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

«Είστε πολίτες μιας Ευρώπης που σταδιακά ενοποιείται. Τι περισσότερο ελπίζετε και τι κυρίως φοβάστε από την προοπτική αυτή ; Γράψτε ένα κείμενο, το οποίο στη συνέχεια θα διαβάσετε στην τάξη σας προκειμένου να αποτελέσει αφορμή για προβληματισμό και συζήτηση».

 

Πρόλογος  -  Τα τελευταία χρόνια η ύπαρξη της Ε.Ε. τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οι κάτοικοι των κρατών – μελών της είδαν τα όνειρά τους να διαψεύδονται και τους φόβους τους να πραγματοποιούνται. 

 

Κύριο μέρος

1η παράγραφος  → Οι ελπίδες μου

 

·         Προστασία, προβολή και προώθηση του πολιτισμού και των παραδόσεων κάθε χώρας. Σεβασμός των ιδιαιτεροτήτων κάθε λαού.

·         Προάσπιση της δημοκρατίας, προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος.Η Ευρώπη, άλλωστε, είναι η ήπειρος της Δημοκρατίας, του Διαφωτισμού και της  Γαλλικής Επανάστασης.

·         Από κοινού μέτρα  για την εξάλειψη της τρομοκρατίας, της εγκληματικότητας, της ανέχειας και τουρατσισμού.

·         Ευρωπαϊκή παιδεία (πιο σφαιρική). Δημιουργία πολιτών με ευρωπαϊκή συνείδηση.

·         Οικονομική ανάπτυξη. Ενίσχυση του εμπορίου. Προώθηση των ελληνικών προιόντων σε όλη την Ευρώπη.

·         Καταπολέμηση της ανεργίας. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ιδιαίτερα στις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση. 

 

2η παράγραφος  → Οι φόβοι μου

 

·         Η Ενωμένη Ευρώπη να καταλήξει μία τυπική ένωση χωρίς ουσιαστικούς λόγους ύπαρξης, που δε θα προσφέρει τίποτα στους πολίτες της. 

·         Να μετατραπεί σε ένα οικονομικό οργανισμό, που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ισχυρών και θα αγνοεί τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Οι λίγοι θα καθορίζουν την τύχη των λαών ελέγχοντας την οικονομία τους.

·         Απώλεια της εθνικής ταυτότητας. Παγκοσμιοποίηση και ομοιομορφία σε όλους τους τομείς . Μη προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της παράδοσης κάθε χώρας.

·         Αδυναμία να ανταπεξέλθει στο ρόλο και στο όραμά της. Ανισότητες, ανεργία, οικονομική κρίση, πολιτική αποσταθεροποίηση, μετανάστευση.

·         Ευρώπη 2 ταχυτήτων – ισχυρή και πλούσια βορειοδυτική Ευρώπη, που θα έχει την εξουσία και θα αναπτύσσεται, και ανίσχυρη, φτωχή και αποδυναμωμένη νοτιοανατολική Ευρώπη, που θα υποτάσσεται σ’ αυτή.

 

Επίλογος  → Η Ενωμένη Ευρώπη αποτελεί αναγκαιότητα. Είναι επείγουσα η αναθεώρηση των στόχων και των δομών της, ώστε να γίνει λειτουργική και αποτελεσματική ως θεσμός και όλοι οι κάτοικοί της να τη θεωρούν δεύτερη πατρίδα τους!

Τρίτη 5 Μαρτίου 2024

ΕΝΟΤΗΤΑ 21



ΕΝΟΤΗΤΑ 21

Το κρητικό ζήτημα (1821 - 1905)

Η Επανάσταση του 1821 καταπνίγηκε στην Κρήτη από τον ηγεμόνα της Αιγύπτου
Μοχάμετ Άλι και έμεινε υπό την κατοχή του έως το 1840.

Κρητικό ζήτημα : Ονομάστηκαν οι προσπάθειες Ελλήνων -  Κρητών για την ένωση με το ελληνικό κράτος και η εμπλοκή Οθωμανών και Δυνάμεων σ' αυτές.

1866 - 1869 : Ξέσπασε η κρητική επανάσταση η οποία καταπνίγηκε .

Νοέμβριος 1866 : ολοκαύτωμα της μονής Αρκαδίου. Το Αρκάδι έγινε το σύμβολο της αντίστασης του κρητικού λαού και η ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης του που έθαψε εκατοντάδες γυναικόπαιδα και αγωνιστές προκάλεσε συγκίνηση στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Αργότερα ο σουλτάνος παραχώρησε τον Οργανικό Νόμο (1868}-

Ήταν ένα τοπικό σύνταγμα που προέβλεπε :

α) πρόσληψη χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση
β) συμμετοχή χριστιανών αντιπροσώπων στη Γενική Διοίκηση
γ) ισοτιμία τουρκικής και ελληνικής γλώσσας
δ) μεικτά δικαστήρια από χριστιανούς και μουσουλμάνους

1878 : Μετά από νέα επανάσταση ο σουλτάνος παραχώρησε τη σύμβαση της Χαλέπας με την οποία ο Γενικός Διοικητής θα ήταν χριστιανός και η πλειοψηφία της διοίκησης χριστιανοί.

Θεσπίστηκε καθεστώς ημιαυτονομίας που καταργήθηκε το 1889.

1898 : Με παρέμβαση των Δυνάμεων ιδρύθηκε η αυτόνομη Κρητική Πολιτεία με ύπατο αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο και Υπουργό Δικαιοσύνης τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

1905 : νέα επανάσταση στο Θέρισο  κατά του Γεωργίου με επικεφαλής  τους Ε. Βενιζέλο, Κ. Φούμη και Κ. Μάνο οι οποίοι κήρυξαν την ένωση με την Ελλάδα.

Ο Γεώργιος αντικαταστάθηκε από τον Αλέξανδρο Ζαϊμη.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις απέτρεψαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.