ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΗΧΟΓΡΆΦΗΣΗ ΕΔΩ

Από την άφιξη του Όθωνα (1833)

έως την επανάσταση της 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Η εκλογή και η άφιξη του Όθωνα στην Ελλάδα:

Εμφύλιος πόλεμος à Επέμβαση των Δυνάμεων à Ορισμός του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας

Οι Μ. Δυνάμεις και η Βαυαρία υπέγραψαν τη συνθήκη του Λονδίνου (Μάιος 1832), με την οποία:

·      Ο Όθων αναγορευόταν Βασιλιάς της Ελλάδας.

·      Ως πολίτευμα του νέου κράτους ορίστηκε η απόλυτη μοναρχία.

·      Χορηγήθηκε στο ελληνικό κράτος ένα δάνειο 60 εκ. φράγκων.

Η περίοδος της Αντιβασιλείας 1833-1835

Ορισμός:

Ήταν μια επιτροπή αποτελούμενη από Βαυαρούς αξιωματούχους διορισμένους από τον πατέρα του Όθωνα, η οποία θα ασκούσε την εξουσία μέχρι την ενηλικίωσή του.

Τα κυριότερα μέλη της ήταν:

·      Ο Άρμανσμπεργκ, πρωθυπουργός και υπουργός των εξωτερικών.

·      Ο Μάουρερ, αρμόδιος για την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη και την εκκλησία.

·      Ο Χάιντεκ, υπεύθυνος για τις ένοπλες δυνάμεις.

Οι στόχοι της Αντιβασιλείας:

·      εθνική ανεξαρτησία,

·      βασιλική απολυταρχία,

·      συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης.

Η πολιτική της Αντιβασιλείας:

·      Διοίκηση

Ø      Η διοίκηση του κράτους ήταν συγκεντρωτική.

Ø      Η χώρα διαιρέθηκε σε 10 νομούς.

Ø      Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα.

• Στρατός

Ø      Ο στρατός βασίστηκε σε 3.500 περίπου Βαυαρούς στρατιωτικούς.

Ø      Οι περισσότεροι Έλληνες αγωνιστές δεν έγιναν δεκτοί στις ένοπλες δυνάμεις.

·      Δικαιοσύνη

Ø      Ιδρύθηκαν δικαστήρια.

Ø      Συντάχθηκαν νέοι νόμοι.

·      Εκπαίδευση. Στόχοι : γενική μόρφωση

Ø      Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν στα Δημοτικά σχολεία που είχαν επτά χρόνια διάρκεια και ήταν αλληλοδιδακτικά.

Ø      Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση προσφερόταν:

        - από τα Ελληνικά σχολεία που ήταν τριτάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των επαρχιών,

        - από τα Γυμνάσια που ήταν τετρατάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των νομών.

Ø      Η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν από το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1837, ενώ την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και το Πολυτεχνικό Σχολείο, πρόδρομος του σημερινού Πολυτεχνείου.

·      Εκκλησία

Ø      Η ελληνική εκκλησία ορίστηκε  αυτοκέφαλη(διοικητικά ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο)

Ø      Έκλεισαν μοναστήρια που είχαν μικρό αριθμό μοναχών.

Η στάση των Ελλήνων έναντι της Αντιβασιλείας:

Δυσπιστία à Εχθρότητα à Συνωμοτικές κινήσεις.

Η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα (1835-1843)

·      Εξεγέρσεις στην Ύδρα και τη Μεσσηνία à Έλληνες στα ανώτερα αξιώματα.

·      Το 1841 διόρισε Έλληνα πρωθυπουργό, τον Αλ. Μαυροκορδάτο. 

Η 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Αιτίες της επανάστασης της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843:

·      Η άρνηση του Όθωνα για μεταρρυθμίσεις.

·     Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας (ληστεία, αδυναμία εξόφλησης των δανείων - επιβολή οικονομικού ελέγχου, λιτότητα)

·     Οι περικοπές σε βάρος των στρατιωτικών.

Η γενική αναταραχή οδήγησε σε πολιτική κινητοποίηση με πρωτεργάτες τους: Α. Μαυροκορδάτο, Ι. Κωλέττη, Α. Μεταξά και Α. Λόντο à Ο Όθωνας αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές για Εθνοσυνέλευση που θα ψήφιζε σύνταγμα à Τέλος της απόλυτης μοναρχίας. 

ΕΝΟΤΗΤΑ 17

                                                       ΕΝΟΤΗΤΑ 17

                                 Η διακυβέρνηση του ελληνικού κράτους

                                από τον Ιωάννη Καποδίστρια (1828-1831)

Για την ηχογράφηση ΕΔΩ

Η άφιξη του Καποδίστρια στην Ελλάδα

Ο Ι. Καποδίστριας εκλέχτηκε Κυβερνήτης της Ελλάδας από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας και ήρθε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Η  κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα ήταν τραγική:

·      Η χώρα ήταν ερειπωμένη και ο λαός εξαθλιωμένος.

·      Ληστές και πειρατές έλεγχαν μεγάλες περιοχές της χώρας.

·      Ο αιγυπτιακός στρατός κατείχε εδάφη της ΝΔ Πελοποννήσου και ο τουρκικός στρατός κατείχε εδάφη της Στερεάς Ελλάδας.

Οι ενέργειες του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας:

Πολίτευμα και διοίκηση:

·      Συγκέντρωσε όλες σχεδόν τις εξουσίες στο πρόσωπό του.

·      Ανέστειλε την ισχύ του συντάγματος της Τροιζήνας.

·      Διόριζε ο ίδιος τους υπουργούς.

Ένοπλες δυνάμεις:

·      Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την οργάνωση τακτικού στρατού με διπλό σκοπό:

Ø      την εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας από τον τουρκικό στρατό,

Ø      την αντιμετώπιση της ληστείας και της πειρατείας.

·      Στον τακτικό στρατό αξιοποιήθηκαν και ορισμένοι από τους αγωνιστές.

·      Δημιουργήθηκε ο Λόχος των Ευελπίδων, ένα είδος στρατιωτικής σχολής.

·      Έγιναν τα πρώτα βήματα για την οργάνωση τακτικού πολεμικού ναυτικού.

·      Καταπολεμήθηκε η πειρατεία, χάρη στη δράση του Μιαούλη.

Οικονομία:

·       Σχημάτισε ένα πρώτο κρατικό ταμείο.

·       Ίδρυσε Τράπεζα με τη βοήθεια του Εϋνάρδου και έκοψε νόμισμα, το Φοίνικα.

·       Εφάρμοσε αυστηρή λιτότητα στις κρατικές δαπάνες.

·       Επιχείρησε να εκσυγχρονίσει τη γεωργία με νέες καλλιέργειες και μεθόδους. 

Εκπαίδευση:

·      Το Ορφανοτροφείο της Αίγινας, στο οποίο λειτουργούσαν:

Ø      τρία αλληλοδιδακτικά σχολεία (οι μεγαλύτεροι δίδασκαν τους μικρότερους) με τέσσερα χρόνια φοίτησης (δημοτικά),

Ø      τρία ελληνικά με τριετή φοίτηση (γυμνάσια),

Ø      αρκετά χειροτεχνία (επαγγελματικές σχολές),

Ø      το Πρότυπον Σχολείον (για τους δασκάλους των αλληλοδιδακτικών).

·      Το Κεντρικόν Σχολείον (για σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού).

·      Το Πρότυπον Αγροκήπιον, γεωργική σχολή στην Τίρυνθα.

Στόχοι: η εκπαίδευση έπρεπε να παρέχει βασικές γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση.

Ο Καποδίστριας  δεν προχώρησε άμεσα στην ίδρυση πανεπιστημίου.

Η ολοκλήρωση της επανάστασης (1829):

·      Εκκρεμούσαν δύο σοβαρά ζητήματα:

Ø   ο βαθμός ανεξαρτησίας της χώρας,

Ø   ο καθορισμός των συνόρων της.

·      Η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου στις 3 Φεβρουαρίου 1830. 

·      Τα βόρεια σύνορα του κράτους ήταν η γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού.

Η αντιπολίτευση κατά του Καποδίστρια

·      Η πολιτική του Κυβερνήτη αποσκοπούσε στην συγκρότηση ενός ισχυρού συγκεντρωτικού κράτους κατά τα δυτικά πρότυπα. Αυτή η πολιτική, όμως, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις (τον κατηγορούσαν για αυταρχισμό , συγκέντρωση εξουσίας και περιστολή ελευθεριών)σε:

Ø      πρόκριτους, πλοιοκτήτες και Φαναριώτες,

Ø      φιλελεύθερους διανοούμενους, όπως ο Κοραής,

Ø      Αγγλία και Γαλλία που υποκινούσαν αντικαποδιστριακές κινήσεις.

·       Στις αρχές του 1831 σημειώθηκαν εξεγέρσεις, με αποκορύφωμα την ανατίναξη στον Πόρο από τον Α. Μιαούλη των δύο μεγαλύτερων πολεμικών πλοίων.

·       Κέντρο της αντιπολίτευσης στάθηκε η Ύδρα, όπου η εφημερίδα Απόλλων προπαγάνδιζε τη δολοφονία του Κυβερνήτη.

·       Η ένταση κορυφώθηκε, όταν ο Καποδίστριας φυλάκισε τον πρόκριτο της Μάνης Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, θεωρώντας τον υπεύθυνο για αντικυβερνητικές ενέργειες.

·       Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 ο αδελφός και ο γιος του Πετρόμπεη Μαυριμιχάλη δολοφόνησαν τον Καποδίστρια.

ΕΝΟΤΗΤΑ 15

Αποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί

Για την ηχογράφηση ΕΔΩ

Καπιταλισμός → Ιμπεριαλισμός  →Αποικιοκρατία

Ορισμοί:

·      Ιμπεριαλισμός = η πολιτική των ισχυρών κρατών με στόχο την εκμετάλλευση των αδύναμων και την απόκτηση περισσότερης δύναμης.

·      Αποικιοκρατία = η αναζήτηση και κατάκτηση από τα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη εδαφών εκτός Ευρώπης για εκμετάλλευση.

Κύρια αίτια της αποικιοκρατίας

·      Η ανάγκη των εκβιομηχανισμένων κρατών της Ευρώπης για εύρεση νέων αγορών για τα βιομηχανικά προϊόντα τους, πρώτων υλών, καυσίμων, νέων περιοχών για επένδυση των κεφαλαίων τους. 

·      Η απόκτηση αποικιών, εμπορικών σταθμών και βάσεων για τον έλεγχο των θαλασσών, τον εφοδιασμό των πολεμικών πλοίων τους και την ενίσχυση του  εθνικού γοήτρου.

Η κοινωνική βάση της αποικιοκρατίας

·      Η αστική τάξη (κυρίως ωφελημένη)

·      Τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα που έβλεπαν ευκαιρίες πλουτισμού.

Πρωτοπόροι της αποικιοκρατίας

·      Οι εξερευνητές: αναζητούσαν γνώσεις και ανακάλυπταν συχνά νέες περιοχές.

·      Οι ιεραπόστολοι: διέδιδαν το χριστιανισμό.

·      Οι έμποροι: αναζητούσαν νέες αγορές.

Όλοι ήταν προπομποί κάποιας δύναμης.

Οι μέθοδοι αποικιοκρατικής πολιτικής

·      Η κατάκτηση εδαφών και η καθυπόταξη των κατοίκων τους.

·      Η οικονομική διείσδυση (π.χ. η Γερμανία στην Οθωμανική αυτ.)

Η αποικιακή εξάπλωση

Αποικιοκρατικές δυνάμεις:

Μ. Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Γερμανία, Ρωσία.

Αποικιοκρατούμενες περιοχές:

Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Ασία, Αφρική.

Τα αποτελέσματα της αποικιοκρατίας

Για τις αποικίες:

·      Ο πλούτος τους λεηλατήθηκε.

·      Οι λαοί τους αντιμετωπίστηκαν ως κατώτεροι.

·      Οι πολιτισμοί τους υποτιμήθηκαν.

·      Οι αποικιοκράτες έφεραν στις αποικίες όλα τα στοιχεία των πολιτισμών τους.

Για τα αποικιοκρατικά κράτη και τους λαούς τους:

·      Οδηγήθηκαν στην πολιτισμική αλαζονεία. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θεωρήθηκε ανώτερος.

• Εκμεταλλεύτηκαν τον πλούτο των αποικιών

·      Οξύνθηκε ο μεταξύ τους ανταγωνισμός που οδήγησε στον Α παγκ. πόλεμο.