ΕΝΟΤΗΤΑ 12

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

Το φαινόμενο βιομηχανική επανάσταση

Οι πρώτες βιομηχανίες δημιουργήθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία γύρω στα 1750-1780. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε εκβιομηχάνιση.

Κύρια χαρακτηριστικά της εκβιομηχάνισης:

·      Η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων με επακόλουθα: 

Ø      τον περιορισμό της χειρωνακτικής εργασίας,

Ø      την  αύξηση της παραγωγής,

Ø      τη μείωση του κόστους των προϊόντων.

·      Η αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας – κυρίως του άνθρακα.

·      Η εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία.

·      Η συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια.

·      Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Κύριοι πόλοι ανάπτυξης ήταν η υφαντουργία και η μεταλλουργία.

Η εξάπλωση της βιομηχανικής επανάστασης

Στα μέσα του 19^ου αιώνα η εκβιομηχάνιση περιοριζόταν:

·      στη Μ. Βρετανία,

·      στη βόρεια και ανατολική Γαλλία,

·      στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο,

·      στις όχθες του ποταμού Ρήνου,

·      στη βόρεια Ιταλία.

Από τα μέσα του 19^ου αιώνα και μετά εξαπλώθηκε με γρήγορους ρυθμούς σε νέες περιοχές της Ευρώπης και στις ΗΠΑ.

Καινοτομίες στον 19^ο αιώνα:

·      Χημεία: μαζική παραγωγή αγαθών.

·      Ηλεκτρισμός: (α) ως πηγή ενέργειας, (β) ως μέσο φωτισμού.

Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και τις επικοινωνίες

·      Σιδηρόδρομος         Σύμβολα της

·      Ατμόπλοιο               βιομηχανικής ανάπτυξης       

·      Αυτοκίνητο

·      Αεροπλάνο

·      Μέσα μετάδοσης ήχου

Οικονομικός φιλελευθερισμός και καπιταλισμός

Ο νέος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας ονομάστηκε οικονομία της ελεύθερης αγοράς ή καπιταλισμός  ή κεφαλαιοκρατία.

Ιδεολογική βάση του νέου συστήματος:

Ο οικονομικός φιλελευθερισμός, σύμφωνα με τον οποίο οι επιχειρηματίες είχαν την ελευθερία να πράττουν ό,τι εκείνοι έκριναν αναγκαίο, για να κερδίζουν à το ατομικό συμφέρον θεωρούνταν σημαντικότερο του κοινωνικού.

Χαρακτηριστικά του καπιταλισμού:

·      επιχειρήσεις με μετοχικό κεφάλαιο,

·      μεγάλες τράπεζες,

·      ολιγοπώλια ή μονοπώλια,

·      περιοδικές οικονομικές κρίσεις.