Ιστορίες της Επανάστασης

 

Οι Τούρκοι μέσα στο Νεόκαστρο, αντιστάθηκαν γενναία, έκαναν και εξόδους ακόμα. Αλλά εξαντλήθηκαν τελικά από τις αρρώστιες, την πείνα και τη δίψα. Για να μην παραδοθούν έφτασαν να τρώνε ακόμα και το δέρμα από τα παπούτσια τους. Όταν δεν άντεχαν άλλο τους απέμενε μόνο μια ελπίδα. Να διαπραγματευτούν με τον Δημήτριο Υψηλάντη την παράδοσή τους. Μόνο αυτός θα τηρούσε τους όρους. Ο Υψηλάντης έστειλε ως εκπροσώπους του τον Baleste, έναν Γάλλο αξιωματικό, και τον Τυπάλδο, έναν κεφαλλονίτη γιατρό. Όταν αυτοί έφτασαν εκεί και ήρθαν σε επαφή με τους πολιορκητές, αμέσως κατάλαβαν ότι δεν επρόκειτο αυτοί να τηρήσουν κανέναν όρο. Έτσι αποφάσισαν σιωπηρά να απέχουν από τις διαπραγματεύσεις γιατί δεν ήθελαν να εκθέσουν την τιμή του Υψηλάντη. Τελικά η διαπραγμάτευση έγινε από έναν χριστιανό Αλβανό που λεγόταν Φώτης και τον Πονηρόπουλο από τον Πύργο. Αυτοί δεν δίστασαν να υπογράψουν το συμφωνητικό με τους Τούρκους. Τους υποσχέθηκαν ότι θα προστάτευαν τη ζωή τους και ότι τους θα τους περνούσαν στην Αφρική. Οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες.

Οι Έλληνες είναι υπεύθυνοι για μια από τις πιο σκοτεινές τραγωδίες, καθώς έγιναν έρμαια των χειρότερων παθών τους. Οι Τούρκοι αιχμάλωτοι σφαγιάστηκαν ή αφέθηκαν να πεθάνουν από ασιτία σε έναν έρημο βράχο στο λιμάνι. Επιβίωσαν μόνο 160 από περισσότερους από 2.000 που παραδόθηκαν.

Δυστυχώς οι Έλληνες, όπως όλα τα έθνη της Ανατολής διαχρονικά, δεν τηρούν σχεδόν ποτέ τους όρκους προς τους εχθρούς τους. Αυτή η συμπεριφορά όμως, ενώ μπορεί να ωφελεί βραχυπρόθεσμα κάποια άτομα, έκανε πολύ κακό στον σκοπό τους. Ήξεραν οι διαπραγματευτές από την αρχή ότι δεν θα μπορούσαν να τηρήσουν τους όρους καθώς δεν είχαν τη δυνατότητα, ούτε να θρέψουν τους αιχμαλώτους, ούτε να τους μεταφέρουν στην Αφρική.

Για να γίνει κατανοητό το πόσο αδύναμες είναι οι ηθικές αντιλήψεις στην Ελλάδα θα προσθέσω και το εξής. Γνώρισα τον έναν από τους διαπραγματευτές. Μου περιέγραψε κομπάζοντας πώς κατάφερε να πάρει από τους Τούρκους το αντίγραφό τους με τη συμφωνία και αμέσως να το καταστρέψει. Έτσι δεν απέμεινε καμία απόδειξη πως υπήρχε συμφωνία παράδοσης.

[Ο φιλέλληνας Thomas Gordon (μέλος του επιτελείου του Δημήτριου Υψηλάντη) περιγράφει την παράδοση του Νεόκαστρου στην Πύλο, στις 7-9/8/1821. Ο Νικόλαος Πονηρόπουλος που κατέστρεψε το έγγραφο της συμφωνίας, έγινε αργότερα Υπουργός Οικονομικών. Παραιτήθηκε μετά από μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο διαφθοράς, στο οποίο κατηγορήθηκε για πλαστογραφία. Στον πίνακα-αντίγραφο της σύνθεσης του Peter von Hess, ένας Έλληνας προσπαθεί να εμποδίσει τους υπόλοιπους να σφάξουν τους τούρκους αιχμαλώτους.]

Από ανάρτηση του καθηγητή ΕΚΠΑ Α. Χατζή