ΕΝΟΤΗΤΑ 19

ΕΝΟΤΗΤΑ 19η

Για ηχογράφηση ΕΔΩ

Η Εθνοσυνέλευση που συγκλήθηκε μετά το κίνημα του 1843 ψήφισε σύνταγμα.

Σύνταγμα 1844 :

Πολίτευμα : συνταγματική μοναρχία

Εκτελεστική εξουσία : ο βασιλιάς με τους υπουργούς που ο ίδιος διόριζε

 Νομοθετική εξουσία: ο βασιλιάς, η Γερουσία, η Βουλή

Δικαστική εξουσία : οι δικαστές διορίζονταν και παύονταν από τον βασιλιά

Το σύνταγμα είχε φιλελεύθερα στοιχεία όπως άρθρα για τις ατομικές ελευθερίες

Η διαμάχη αυτοχθόνων - ετεροχθόνων

αυτόχθονες : όσοι γεννήθηκαν στις περιοχές που εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος,

ετερόχθονες : οι γεννημένοι στις περιοχές εκτός συνόρων,

Οι αυτόχθονες που είχαν την  πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση αποφάσισαν να εκλέγονται βουλευτές οι ετερόχθονες μόνο στους οικισμούς τους και να μη διορίζονται σε διοικητικές θέσεις εκτός στρατού και εκπαίδευσης.

Η λειτουργία του πολιτεύματος

Ο βασιλιάς είχε υπερεξουσίες που νόθευαν το πολίτευμα. Τα κόμματα δεν ήταν αναγνωρισμένα.

Στις εκλογές του 1844 με αθέμιτα μέσα (καλπονοθεία, εκβιασμός) αναδείχτηκε νικητής ο ηγέτης του γαλλικού κόμματος Ι. Κωλέττης. Ως πρωθυπουργός παραβίασε το σύνταγμα, αγνόησε τη Βουλή και εξυπηρέτησε ψηφοφόρους του.

Μεγάλη ιδέα και αλυτρωτισμός

Η Ελλάδα ήταν φτωχή και οι περισσότεροι Έλληνες ζούσαν εκτός συνόρων. Ο όρος " Μεγάλη Ιδέα " χρησιμοποιήθηκε από τον  Κωλέττη και διατυπώθηκε η θέση ότι για να αναπτυχθεί η Ελλάδα πρέπει να διευρύνει τα σύνορά της και να εντάξει σε αυτά τους αλύτρωτους Έλληνες (αλυτρωτισμός). Αντίθετη άποψη εξέφρασε ο Μαυροκορδάτος, ηγέτης του αγγλικού κόμματος, που είπε ότι πρέπει να αναπτυχθεί πρώτα οικονομικά η χώρα και μετά να επιδιώξει την επέκτασή της.

Ο Κριμαϊκός πόλεμος(1854-1856) και ο Ελληνισμός

• Οι Ρώσοι συγκρούστηκαν με τους Τούρκους (τους υποστήριζαν οι Άγγλοι- Γάλλοι) στην Κριμαία.
• Οι Έλληνες οργάνωσαν εξεγέρσεις στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία.
• Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι καταλαμβάνουν τον Πειραιά, απαιτώντας από τον Όθωνα να τηρήσει η Ελλάδα ουδετερότητα.
• Ο Κριμαϊκός πόλεμος έληξε με ήττα της Ρωσίας. Ο σουλτάνος πιεζόμενος από τις Δυνάμεις προχωρεί σε μεταρρυθμίσεις (Χάτι Χουμαγιούν 1856) που εξασφάλιζαν ισότητα σε όλους τους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
• Τα παλαιά κόμματα στην Ελλάδα διαλύονται.

Η έξωση τουΌθωνα

• Η νέα γενιά πολιτικών ζητάει αλλαγές, εκτιμά ότι ο Όθωνας δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στη Χώρα.
• Φεβρουάριο ς 1862 εκδηλώνεται επανάσταση στο Ναύπλιο,
• Οκτώβριος 1862 στασιάζει η φρουρά της Αθήνας,
• Ο Όθωνας κηρύχτηκε έκπτωτος και υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα. Έφυγε για το Μόναχο όπου πέθανε το 1867.

ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΕΝΟΤΗΤΑ 18

ΗΧΟΓΡΆΦΗΣΗ ΕΔΩ

Από την άφιξη του Όθωνα (1833)

έως την επανάσταση της 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Η εκλογή και η άφιξη του Όθωνα στην Ελλάδα:

Εμφύλιος πόλεμος à Επέμβαση των Δυνάμεων à Ορισμός του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας

Οι Μ. Δυνάμεις και η Βαυαρία υπέγραψαν τη συνθήκη του Λονδίνου (Μάιος 1832), με την οποία:

·      Ο Όθων αναγορευόταν Βασιλιάς της Ελλάδας.

·      Ως πολίτευμα του νέου κράτους ορίστηκε η απόλυτη μοναρχία.

·      Χορηγήθηκε στο ελληνικό κράτος ένα δάνειο 60 εκ. φράγκων.

Η περίοδος της Αντιβασιλείας 1833-1835

Ορισμός:

Ήταν μια επιτροπή αποτελούμενη από Βαυαρούς αξιωματούχους διορισμένους από τον πατέρα του Όθωνα, η οποία θα ασκούσε την εξουσία μέχρι την ενηλικίωσή του.

Τα κυριότερα μέλη της ήταν:

·      Ο Άρμανσμπεργκ, πρωθυπουργός και υπουργός των εξωτερικών.

·      Ο Μάουρερ, αρμόδιος για την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη και την εκκλησία.

·      Ο Χάιντεκ, υπεύθυνος για τις ένοπλες δυνάμεις.

Οι στόχοι της Αντιβασιλείας:

·      εθνική ανεξαρτησία,

·      βασιλική απολυταρχία,

·      συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης.

Η πολιτική της Αντιβασιλείας:

·      Διοίκηση

Ø      Η διοίκηση του κράτους ήταν συγκεντρωτική.

Ø      Η χώρα διαιρέθηκε σε 10 νομούς.

Ø      Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα.

• Στρατός

Ø      Ο στρατός βασίστηκε σε 3.500 περίπου Βαυαρούς στρατιωτικούς.

Ø      Οι περισσότεροι Έλληνες αγωνιστές δεν έγιναν δεκτοί στις ένοπλες δυνάμεις.

·      Δικαιοσύνη

Ø      Ιδρύθηκαν δικαστήρια.

Ø      Συντάχθηκαν νέοι νόμοι.

·      Εκπαίδευση. Στόχοι : γενική μόρφωση

Ø      Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν στα Δημοτικά σχολεία που είχαν επτά χρόνια διάρκεια και ήταν αλληλοδιδακτικά.

Ø      Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση προσφερόταν:

        - από τα Ελληνικά σχολεία που ήταν τριτάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των επαρχιών,

        - από τα Γυμνάσια που ήταν τετρατάξια και βρίσκονταν στις πρωτεύουσες των νομών.

Ø      Η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρεχόταν από το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1837, ενώ την ίδια χρονιά ιδρύθηκε και το Πολυτεχνικό Σχολείο, πρόδρομος του σημερινού Πολυτεχνείου.

·      Εκκλησία

Ø      Η ελληνική εκκλησία ορίστηκε  αυτοκέφαλη(διοικητικά ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο)

Ø      Έκλεισαν μοναστήρια που είχαν μικρό αριθμό μοναχών.

Η στάση των Ελλήνων έναντι της Αντιβασιλείας:

Δυσπιστία à Εχθρότητα à Συνωμοτικές κινήσεις.

Η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα (1835-1843)

·      Εξεγέρσεις στην Ύδρα και τη Μεσσηνία à Έλληνες στα ανώτερα αξιώματα.

·      Το 1841 διόρισε Έλληνα πρωθυπουργό, τον Αλ. Μαυροκορδάτο. 

Η 3^η Σεπτεμβρίου 1843

Αιτίες της επανάστασης της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843:

·      Η άρνηση του Όθωνα για μεταρρυθμίσεις.

·     Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας (ληστεία, αδυναμία εξόφλησης των δανείων - επιβολή οικονομικού ελέγχου, λιτότητα)

·     Οι περικοπές σε βάρος των στρατιωτικών.

Η γενική αναταραχή οδήγησε σε πολιτική κινητοποίηση με πρωτεργάτες τους: Α. Μαυροκορδάτο, Ι. Κωλέττη, Α. Μεταξά και Α. Λόντο à Ο Όθωνας αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές για Εθνοσυνέλευση που θα ψήφιζε σύνταγμα à Τέλος της απόλυτης μοναρχίας. 

ΕΝΟΤΗΤΑ 17

                                                       ΕΝΟΤΗΤΑ 17

                                 Η διακυβέρνηση του ελληνικού κράτους

                                από τον Ιωάννη Καποδίστρια (1828-1831)

Για την ηχογράφηση ΕΔΩ

Η άφιξη του Καποδίστρια στην Ελλάδα

Ο Ι. Καποδίστριας εκλέχτηκε Κυβερνήτης της Ελλάδας από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας και ήρθε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Η  κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα ήταν τραγική:

·      Η χώρα ήταν ερειπωμένη και ο λαός εξαθλιωμένος.

·      Ληστές και πειρατές έλεγχαν μεγάλες περιοχές της χώρας.

·      Ο αιγυπτιακός στρατός κατείχε εδάφη της ΝΔ Πελοποννήσου και ο τουρκικός στρατός κατείχε εδάφη της Στερεάς Ελλάδας.

Οι ενέργειες του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας:

Πολίτευμα και διοίκηση:

·      Συγκέντρωσε όλες σχεδόν τις εξουσίες στο πρόσωπό του.

·      Ανέστειλε την ισχύ του συντάγματος της Τροιζήνας.

·      Διόριζε ο ίδιος τους υπουργούς.

Ένοπλες δυνάμεις:

·      Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την οργάνωση τακτικού στρατού με διπλό σκοπό:

Ø      την εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας από τον τουρκικό στρατό,

Ø      την αντιμετώπιση της ληστείας και της πειρατείας.

·      Στον τακτικό στρατό αξιοποιήθηκαν και ορισμένοι από τους αγωνιστές.

·      Δημιουργήθηκε ο Λόχος των Ευελπίδων, ένα είδος στρατιωτικής σχολής.

·      Έγιναν τα πρώτα βήματα για την οργάνωση τακτικού πολεμικού ναυτικού.

·      Καταπολεμήθηκε η πειρατεία, χάρη στη δράση του Μιαούλη.

Οικονομία:

·       Σχημάτισε ένα πρώτο κρατικό ταμείο.

·       Ίδρυσε Τράπεζα με τη βοήθεια του Εϋνάρδου και έκοψε νόμισμα, το Φοίνικα.

·       Εφάρμοσε αυστηρή λιτότητα στις κρατικές δαπάνες.

·       Επιχείρησε να εκσυγχρονίσει τη γεωργία με νέες καλλιέργειες και μεθόδους. 

Εκπαίδευση:

·      Το Ορφανοτροφείο της Αίγινας, στο οποίο λειτουργούσαν:

Ø      τρία αλληλοδιδακτικά σχολεία (οι μεγαλύτεροι δίδασκαν τους μικρότερους) με τέσσερα χρόνια φοίτησης (δημοτικά),

Ø      τρία ελληνικά με τριετή φοίτηση (γυμνάσια),

Ø      αρκετά χειροτεχνία (επαγγελματικές σχολές),

Ø      το Πρότυπον Σχολείον (για τους δασκάλους των αλληλοδιδακτικών).

·      Το Κεντρικόν Σχολείον (για σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού).

·      Το Πρότυπον Αγροκήπιον, γεωργική σχολή στην Τίρυνθα.

Στόχοι: η εκπαίδευση έπρεπε να παρέχει βασικές γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση.

Ο Καποδίστριας  δεν προχώρησε άμεσα στην ίδρυση πανεπιστημίου.

Η ολοκλήρωση της επανάστασης (1829):

·      Εκκρεμούσαν δύο σοβαρά ζητήματα:

Ø   ο βαθμός ανεξαρτησίας της χώρας,

Ø   ο καθορισμός των συνόρων της.

·      Η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου στις 3 Φεβρουαρίου 1830. 

·      Τα βόρεια σύνορα του κράτους ήταν η γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού.

Η αντιπολίτευση κατά του Καποδίστρια

·      Η πολιτική του Κυβερνήτη αποσκοπούσε στην συγκρότηση ενός ισχυρού συγκεντρωτικού κράτους κατά τα δυτικά πρότυπα. Αυτή η πολιτική, όμως, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις (τον κατηγορούσαν για αυταρχισμό , συγκέντρωση εξουσίας και περιστολή ελευθεριών)σε:

Ø      πρόκριτους, πλοιοκτήτες και Φαναριώτες,

Ø      φιλελεύθερους διανοούμενους, όπως ο Κοραής,

Ø      Αγγλία και Γαλλία που υποκινούσαν αντικαποδιστριακές κινήσεις.

·       Στις αρχές του 1831 σημειώθηκαν εξεγέρσεις, με αποκορύφωμα την ανατίναξη στον Πόρο από τον Α. Μιαούλη των δύο μεγαλύτερων πολεμικών πλοίων.

·       Κέντρο της αντιπολίτευσης στάθηκε η Ύδρα, όπου η εφημερίδα Απόλλων προπαγάνδιζε τη δολοφονία του Κυβερνήτη.

·       Η ένταση κορυφώθηκε, όταν ο Καποδίστριας φυλάκισε τον πρόκριτο της Μάνης Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, θεωρώντας τον υπεύθυνο για αντικυβερνητικές ενέργειες.

·       Στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 ο αδελφός και ο γιος του Πετρόμπεη Μαυριμιχάλη δολοφόνησαν τον Καποδίστρια.