ΕΝΟΤΗΤΑ 38

Ο Μικρασιατικός πόλεμος (1919 - 1922 )

Η ελληνική διοίκηση της Μικράς Ασίας

• Ο Βενιζέλος αποστέλλει ύπατο αρμοστή στη Μικρά Ασία τον έμπειρο στη διοίκηση, νομομαθή Αριστείδη Στεργιάδη. Εντολή προς αυτόν : ισοτιμία απέναντι σε όλους τους κατοίκους
• Η διοίκηση Στεργιάδη επιτέλεσε έργο στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην οικονομία και στο προσφυγικό.

Οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού έως το καλοκαίρι του 1920

• Ο ελληνικός στρατός, με άδεια των συμμάχων, αποβιβάστηκε στη Σμύρνη τον Μάιο του 1919 και επεκτάθηκε σε βάθος 100 - 150 χλμ. Κατέλαβε και την Αν. Θράκη.
• Οι κεμαλικοί απορρίπτουν τη συνθήκη.

Μετά τη συνθήκη των Σεβρών

• Ο Βενιζέλος δέχεται δολοφονική επίθεση στο Παρίσι από φιλοβασιλικούς (1920).
• Εκδικούμενοι οι βενιζελικοί δολοφονούν τον Ίωνα Δραγούμη.
• Επιστρέφοντας ο Βενιζέλος ελαφρά τραυματισμένος στην Ελλάδα, προκηρύσσει εκλογές.
• Οι εκλογές διενεργούνται το Νοέμβριο του 1920.
• Κύριοι εκλογικοί αντίπαλοι : το κόμμα των Φιλελευθέρων και η αντιβενιζελική συμμαχία με ηγέτη το Δημήτριο Γούναρη, η οποία επικράτησε στις εκλογές με σύνθημα τον τερματισμό του πολέμου.
• Ο Βενιζέλος αποχωρεί στη Γαλλία,
• Λόγοι της αποτυχίας του Βενιζέλου :

Ø      Κόπωση από τους συνεχείς πολέμους (Βαλκανικοί, Α' Παγκόσμιος, Μικρασιατικός)

Ø      Υποσχέσεις των αντιβενιζελικών για τερματισμό του πολέμου

• Ο Αλέξανδρος, που εκτελεί χρέη βασιλιά, πεθαίνει αιφνίδια.
• Διενεργείται δημοψήφισμα σχετικά με την επάνοδο ή όχι του πρώην βασιλιά Κωνσταντίνου.
• Ως αποτέλεσμα  - προϊόν και νοθείας - το Δεκέμβριο του 1920 ο Κωνσταντίνος επιστρέφει στην Ελλάδα,
• Η επιστροφή του βασιλιά, ανεπιθύμητου στις Δυνάμεις, συντελεί (προσχηματικά) στην αναθεώρηση της στάσης τους απέναντι στην Ελλάδα.
• Αντίθετα, ο Κεμάλ ενισχύει τη θέση του με την υπογραφή συμφωνιών με τη Σοβιετική Ένωση, τη Γαλλία και την Ιταλία, το Μάρτιο του 1921 .
• Γάλλοι και Ιταλοί αποχωρούν από τη Μικρά Ασία έναντι ανταλλαγμάτων.
• Την Ελλάδα στηρίζει μόνο η αγγλική διπλωματία.
• Η νέα κυβέρνηση συνεχίζει τον πόλεμο, ο στρατός φτάνει έως έξω από την Άγκυρα (καλοκαίρι 1921).
• Στη γραμμή Αφιόν Καραχισάρ - Κιουτάχειας - Εσκί Σεχίρ παραμένει καθηλωμένος για ένα χρόνο.
• Στο εσωτερικό της Ελλάδας τα οικονομικά προβλήματα οξύνονται.
• Το Μάρτιο του 1922, ο Παπαναστασίου και οι συνεργάτες του δημοσιεύουν το ««Δημοκρατικό Μανιφέστο», στο οποίο καταλογίζουν βαρύτατες ευθύνες στο βασιλιά,
• Στις 13 Αυγούστου 1922 αρχίζει η τουρκική αντεπίθεση. Η ελληνική άμυνα καταρρέει και ο στρατός υποχωρεί, παρασύροντας και πλήθη προσφύγων.
• Στις 27 Αυγούστου 1922, οι κεμαλικοί μπαίνουν στη Σμύρνη, την πυρπολούν, Έλληνες και Αρμένιοι σφάζονται, όσοι σώθηκαν έγιναν πρόσφυγες.