Νίκος Σαραντάκος
ΓΛΩΣΣΑ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ
Συμβολή στη χαρτογράφηση του γλωσσικού ναρκοπεδίου
Ακολουθούν 2 κείμενά του
Α Ο μύθος της μίας ψήφου
Αυτός ο μύθος είναι πολύ παλιός: τον θυμάμαι από τα χρόνια που πήγαινα δημοτικό σχολείο. Σε αντίθεση με άλλους, δεν διαδόθηκε χάρη στο Διαδίκτυο, αλλά αντίθετα χάρη στο Διαδίκτυο διευκολύνθηκε η ανασκευή του.
Ο μύθος λοιπόν λέει ότι μόλις κέρδισαν την ανεξαρτησία τους οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1776, οι νομοθέτες τους θέλησαν να αποφασίσουν ποια γλώσσα θα είναι η επίσημη του νεοσύστατου κράτους. Και καθώς τα αγγλικά θύμιζαν την αποικιοκρατία, κάποιοι πρότειναν (λέει ο μύθος) να επιλεγούν τα ελληνικά σαν επίσημη γλώσσα του κράτους, αφού τα ελληνικά ήταν η γλώσσα που γέννησε τη δημοκρατία. Η ψηφοφορία έγινε και για μία μόνο ψήφο τα ελληνικά ηττήθηκαν και προκρίθηκαν τα αγγλικά, λέει ο μύθος, κι έτσι χάσαμε την ευκαιρία να έχουμε τη γλώσσα μας κοσμοκράτειρα κι εμείς να τρώμε με χρυσά κουτάλια σαν προνομιακοί της εκπρόσωποι (αυτό δεν το λέει ο μύθος αλλά το σκέφτονται ίσως μερικοί).
Ξαναλέω ότι ο μύθος αυτός δεν κυκλοφορεί και πολύ στις μέρες μας επειδή έχει ανασκευαστεί πειστικά. Ωστόσο, σε ιστοσελίδα ελληνοαμερικανικής οργάνωσης βρίσκω παράθεμα που αποδίδεται στον Ξενοφώντα Ζολώτα, και που φαίνεται να υιοθετεί τον μύθο της «μίας ψήφου»: «Ο Ουάσιγκτον, ο Τζέφερσον, ο Άνταμς και άλλοι όταν συνέτασσαν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών στα 1787 –που ισχύει με μερικές νέες παραγράφους, που ψηφίστηκαν για προσαρμογή στις νέες εξελίξεις, μέχρι σήμερα στον αρχικό κορμό του– είχαν προτείνει η γλώσσα του νέου κράτους να είναι η ελληνική, προς τιμή της γλώσσας του Έθνους εκείνου, που πρώτο γέννησε και ελίκνισε τη Δημοκρατία και τη διέδωσε στον κόσμο. Για μία ψήφο μόνο προκρίθηκε και υιοθετήθηκε τελικά η αγγλική αντί της ελληνικής».
Δεν αποκλείω να το είχε γράψει αυτό ο Ζολώτας πριν από καμιά πενηνταριά χρόνια, γιατί την εποχή εκείνη ο μύθος ήταν πράγματι διαδεδομένος. Φυσικά, η αλήθεια είναι ότι καμιά τέτοια ψηφοφορία δεν έχει γίνει· ούτε για τα ελληνικά, ούτε για καμιά άλλη γλώσσα. Τα πρακτικά και τα άλλα επίσημα κείμενα του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών υπάρχουν στη διάθεση του καθενός και καμιά ψηφοφορία δεν καταγράφεται για την ανάδειξη επίσημης γλώσσας. Στην πραγματικότητα, πουθενά στο Σύνταγμα των ΗΠΑ ή σε άλλο θεσμικό ή νομοθετικό κείμενο της χώρας δεν υπάρχει ορισμός επίσημης γλώσσας. Τα αγγλικά είναι η εκ των πραγμάτων επίσημη γλώσσα, αλλά δεν έχουν θεσμική κατοχύρωση. Πιο σωστά: δεν έχουν μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, διότι, όπως ίσως θα έχετε ακούσει, στις μέρες μας όντως υπάρχουν προτάσεις να κατοχυρωθούν θεσμικά τα αγγλικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, σαν ανάχωμα στη δημογραφική άνοδο των ισπανόφωνων.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο μύθος αυτός, δηλαδή ότι τα ελληνικά έχασαν για μία ψήφο την ευκαιρία να αναδειχτούν σε επίσημη γλώσσα των νεαρών ΗΠΑ, κυκλοφορεί και σε άλλες παραλλαγές, όπου στη θέση της ηττημένης για μία ψήφο γλώσσας είναι τα εβραϊκά (που δήθεν είχαν επιλεγεί ως γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης), τα γαλλικά (ως γλώσσα του ορθού λόγου), τα πολωνικά ή τα γερμανικά.
Στην τελευταία περίπτωση, βρίσκουμε τον κόκκο αλήθειας που υπάρχει στον πυρήνα των περισσότερων μύθων. Πρέπει καταρχάς να θυμηθούμε ότι οι γερμανικής καταγωγής Αμερικανοί είναι πάρα πολλοί· σήμερα στις ΗΠΑ 45 εκατομμύρια πολίτες δηλώνουν γερμανική καταγωγή (απογραφή του 2000). Στις νεοσύστατες Ηνωμένες Πολιτείες, υπήρχαν πολλοί γερμανικής καταγωγής πολίτες που δεν ήξεραν αγγλικά ή ήξεραν ελάχιστα. Έτσι, τον Μάρτιο του 1794 μια ομάδα Γερμανών που ζούσαν στην πολιτεία Βιρτζίνια υπέβαλε στο Κογκρέσο αναφορά, ζητώντας να μεταφράζονται οι ομοσπονδιακοί νόμοι στα γερμανικά. Η πρόταση αυτή συζητήθηκε στο Κογκρέσο στις 13 Ιανουαρίου 1795· όχι να γίνουν τα γερμανικά επίσημη γλώσσα, αλλά να μεταφράζεται στα γερμανικά το κείμενο των ομοσπονδιακών νόμων για τους πολίτες που δεν καταλάβαιναν αγγλικά. Μια επιτροπή του Σώματος πρότεινε να κυκλοφορεί μια γερμανική μετάφραση των νόμων σε μικρότερο αριθμό αντιτύπων· η σύσταση αυτή της επιτροπής δεν συγκέντρωσε πλειοψηφία. Σε διαδικαστική πρόταση των υποστηρικτών της μετάφρασης, να μη λάβει απόφαση αμέσως το Σώμα, η ψηφοφορία έδωσε το αποτέλεσμα 42 κατά και 41 υπέρ (να η περίφημη διαφορά της μίας ψήφου!). Μάλιστα, ο πρόεδρος του Σώματος, ο Φρέντερικ Μούλενμπεργκ, που είχε γεννηθεί στη Γερμανία αλλά ήταν οπαδός της αφομοίωσης και της αγγλικής γλώσσας, αρνήθηκε να την ψηφίσει (όμως ήταν συνηθισμένο να μην ψηφίζει ο Πρόεδρος του Σώματος).
Αυτό που είπαμε παραπάνω, ότι τα αγγλικά δεν είχαν ποτέ επίσημη θεσμική κατοχύρωση, δεν σημαίνει ότι στην πράξη δεν γίνονταν διακρίσεις ενάντια στους μη αγγλόφωνους. Πολλές πολιτείες είχαν χρησιμοποιήσει τη γλώσσα για να εισαγάγουν διακρίσεις σε πολιτειακό επίπεδο εναντίον των ομάδων μεταναστών, ενώ χαρακτηριστική είναι η κατάθεση, στις αρχές του 20ού αιώνα, του διευθυντή μιας σιδηροδρομικής εταιρείας που κατηγορήθηκε ότι ξεθεώνει στη δουλειά τους εργάτες του: «Δεν υποφέρουν αυτοί· ούτε καν μιλάνε αγγλικά!»
Για να ξαναγυρίσουμε στα δικά μας, ο μύθος της μίας ψήφου έχει πια ξεθωριάσει. Ούτως ή άλλως, ακόμα και στην εντελώς υποθετική περίπτωση που μια πλειοψηφία αιθεροβαμόνων φιλελλήνων στο Κογκρέσο ψήφιζε να γίνουν τα ελληνικά επίσημη γλώσσα, θα ήταν εντελώς αδύνατο να επικρατήσει κάτι τέτοιο στην πράξη αφού τα ελληνικά ήταν πέρα για πέρα άγνωστα σε όλους τους Αμερικανούς πολίτες (την εποχή εκείνη οι Έλληνες μετανάστες ήταν ελάχιστοι).
Β
Στο βιβλίο μου «Γλώσσα μετ’ εμποδίων» που πρόσφατα κυκλοφόρησε, μια ενότητα είναι αφιερωμένη στους Μύθους για τη γλώσσα και το πρώτο άρθρο της ενότητας αυτής έχει θέμα το Μύθο της μιας ψήφου, δηλαδή τον μύθο ότι τάχα για μία ψήφο τα ελληνικά δεν έγιναν επίσημη γλώσσα των νεαρών τότε Ηνωμένων Πολιτειών. Ολόκληρο το άρθρο
μπορείτε να το δείτε εδώ.
Κάποιος αναγνώστης του βιβλίου μού έστειλε ηλεμήνυμα, με το οποίο με πληροφορεί ότι σε ένα βιβλίο του ο Κ. Πλεύρης προσφέρει νέα στοιχεία, τα οποία τεκμηριώνουν τον μύθο. Μάλιστα, μου έστειλε σκαναρισμένες μερικές σελίδες, τις οποίες και θα σχολιάσω. Δεν πρόκειται για το βιβλίο «Οι Εβραίοι - Όλη η αλήθεια» για το οποίο οδηγήθηκε στο δικαστήριο ο Πλεύρης, αλλά για ένα άλλο, το «Ας μιλήσουμε για Εβραίους» (έκδ. Νέα Θέσις, 4η έκδοσις, Αθήνα 1990) Φαντάζομαι πως το νεότερο βιβλίο αποτελεί αδυσώπητα επεκτεταμένη και ξαναδουλεμένη έκδοση του παλιότερου πονήματος, αφού το παλιό έχει 220 σελίδες ενώ το νεότερο (που επέσυρε την καταδίκη) έχει… 1400 σελίδες! Παρεμπιπτόντως, ο Πλεύρης ασχολείται επίσης με ελληνοκεντρικές ετυμολογίες (αναμενόμενο ήταν) και διαδίδει κι εκεί ένα σωρό αβάσιμες απόψεις -επιφυλάσσομαι να σχολιάσω στο μέλλον.
Το πέμπτο κεφάλαιο του πλευροβιβλίου, με τίτλο Μίσος και έγκλημα, απαριθμεί τα δήθεν εγκλήματα των εβραίων εναντίον των ελλήνων μέσα στην ιστορία. Και αφού χορτάσει από μίσος και έγκλημα, κλείνει το κεφάλαιο ως εξής:
Κάπου-κάπου μαθαίνουμε μερικές αλήθειες τυχαία. Υπεστηρίχθη παλαιότερον η γνώμη, ότι στο πρώτο αμερικανικό «Κογκρέσσο» ετέθη το ζήτημα καθιερώσεως επισήμου γλώσσης του νεοσύστατου Αμερικάνικου κράτους. Άλλοι πρότειναν την αγγλική γλώσσα κι άλλοι την αρχαιοελληνική! Όταν αυτά ελέγοντο στην Ελλάδα οι εξυπνάκηδες νεοέλληνες αμφιβάλλανε και γελούσαν. Κι όταν εμείς τα παρουσιάσαμε μας κατηγορούσαν για προγονοπληξία. Ξέραμε όμως ότι μιλούσαμε την αλήθεια. Ξέραμε επίσης, ότι αν δεν επιβλήθηκαν τα αρχαιοελληνικά στις ΗΠΑ τούτο ωφείλετο στην αντίδρασι των εβραίων, οι οποίοι κατορθώσανε με πλειοψηφία μόνο μιας ψήφου (του εβραίου Δανιήλ Ουέμπστερ) να επιβάλουν τα αγγλικά.
Η επιβεβαίωσι των απόψεων μας ήλθε με τον επισημότερο τρόπο. Το 1970 αφίχθη στην Ελλάδα σαν πρεσβευτής της Αμερικής ο Τάσκα. Σε λόγο που εκφώνησε περιέγραψε τον τρόπο, με τον οποίον δεν καθιερώθηκε στην Αμερική σαν επίσημη γλώσσα η Ελληνική. Εξ αιτίας της αντιδράσεως των σιωνιστών και εξ αιτίας μιας και μόνης ψήφου του εβραίου Δανιήλ Ουέμπστερ δεν έγινε η Ελληνική γλώσσα η επίσημη γλώσσα της Αμερικής. Αν δεν αντιδρούσαν οι σιωνιστές αναλογίζεστε τα οφέλη που θάχε η πατρίδα μας, από την επικράτησι της Ελληνικής γλώσσης;
Ο Τάσκα είπε (εφημερίς «Εστία» 17.8.1970): «Αναλογιζόμενος την σημασίαν της συναντήσεως σας, ανεθυμήθην κάποιον, ο οποίος μού είπεν, ότι αι Ήνωμ. Πολιτείαι, κατά τάς πρώτας των ημέρας (Σ.Σ. ως έθνους), τόσον εθαύμαζαν την σοφίαν και τας γνώσεις της αρχαίας Ελλάδος, ώστε όταν οι ίδρυταί της χώρας μας, συνήλθον, διά να αποφασίσουν ποία θα ήτο η εθνική γλώσσα των Η.Π.Α., η υπόθεσις ετέθη ως «κορώνα-γράμματα», μεταξύ της Αγγλικής και της Ελληνικής. Και η Ελληνική απώλεσε με διαφοράν μιας ψήφου. Αν δεν ήτο η ψήφος εκείνη, του Δανιήλ Ουέμπστερ, γεγονός είναι, ότι δεν θα ευρισκόμην, ενώπιον υμών, ομιλών είς την Αγγλικήν».
Αυτά μας έκανε ένας Αμερικανοεβραίος μισέλλην.
Παράθεσα ολόκληρο το πλευρολήρημα, με τη σύνταξη και την ορθογραφία του πρωτοτύπου και χωρίς περικοπές, για να εκτιμήσει ο αναγνώστης και το στυλ του ανδρός. Πιστεύω θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι δεν αξίζει δεκάρα, είτε στη μορφή είτε στο περιεχόμενο. Καταρχάς, ο νοήμων αναγνώστης θα αντιληφθεί ότι όταν μια ψηφοφορία κρίνεται με διαφορά μίας ψήφου, δεν μπορεί να είναι καθοριστική μόνο η ψήφος ενός προσώπου, όλες οι ψήφοι είναι εξίσου καθοριστικές. Θέλω να πω, αν υποθέσουμε ότι έγινε ψηφοφορία η οποία κρίθηκε, έστω, με 42-41 ψήφους, δεν υπάρχει βάση για να ξεχωρίσουμε την μία ψήφο του «αμερικανοεβραίου μισέλληνα»· κάθε άλλη αρνητική ψήφος από τις (έστω) 42 είναι εξίσου καταδικαστική –εξόν πια κι αν εβραίοι μισέλληνες ήταν και οι σαρανταδυό που ψήφισαν όχι!
Να προσέξουμε έπειτα ότι τα περί σιωνιστών και αντίδρασης των εβραίων είναι πλευρική προσθήκη. Ο Τάσκα απλώς θεώρησε καλό, σαν νεοφερμένος τοποτηρητής στο «αθλιέστατο προτεκτοράτο», να πει για φιλοφρόνηση μια ευχάριστη κουβέντα για να κολακέψει τους ιθαγενείς πριν τους ακριβοπουλήσει τα καθρεφτάκια και τις χάντρες. Και με καλή πίστη αφηγήθηκε τον μύθο για τη δήθεν ψηφοφορία, έναν μύθο που τότε, το 1970, πράγματι είχε κάποια ευρύτερη αποδοχή. Όπως αναλυτικά
εξηγώ στο άλλο άρθρο μου, πρόκειται για παλιό μύθο που ελάχιστη σχέση έχει με την πραγματικότητα. Καμιά ψηφοφορία δεν έγινε για να καθιερωθούν τα ελληνικά ως επίσημη γλώσσα των νεαρών Ηνωμένων Πολιτειών. Γενικότερα: καμιά ψηφοφορία δεν έγινε ποτέ για την ανάδειξη κάποιας γλώσσας ως επίσημης των ΗΠΑ. Σε άλλες παραλλαγές του, ο μύθος θέλει τα γαλλικά, ή τα εβραϊκά ή τα γερμανικά να χάνουν την ψηφοφορία για μία ψήφο. Και στην περίπτωση των γερμανικών υπάρχει ένα ψήγμα αλήθειας: πράγματι, το 1795 έγινε ψηφοφορία, όχι όμως για να καθιερωθούν ως επίσημη γλώσσα τα γερμανικά, αλλά για να μεταφράζονται
και στα γερμανικά οι νομοθετικές διατάξεις. Και σε ένα διαδικαστικό θέμα, πράγματι, η ψηφοφορία ήταν 42-41 εναντίον της πρότασης· στην επί της ουσίας ψηφοφορία, η διαφορά ήταν μεγαλύτερη –τα λέω αναλυτικά
εδώ.
Ας δούμε όμως τώρα πώς ο (δήθεν) «διανοούμενος και επιστήμονας» Πλεύρης μεταχειρίζεται αυτή την πληροφορία που άντλησε από τον Τάσκα. Ο επιστήμονας, όταν πάρει μια πληροφορία, τη διασταυρώνει, επαληθεύει, τουλάχιστον αδρομερώς, την εγκυρότητά της· αλλιώς δεν είναι επιστήμονας, είναι κομπογιαννίτης. Ο Πλεύρης, χωρίς να εξετάσει καθόλου τα δεδομένα, υιοθετεί τη φιλοφρόνηση του Τάσκα, επειδή τον εξυπηρετεί, και μάλιστα την αβγατίζει για να ικανοποιήσει την αντισημιτική του εμμονή.
Και όταν τα γεγονότα δεν συμφωνούν με τον Πλεύρη, τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα. Διότι, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ψηφοφορία έγινε (που δεν έγινε), κι αν υποθέσουμε ότι καθοριστική ήταν ειδικά η ψήφος του Ντάνιελ Γουέμπστερ (που εξ ορισμού δεν ήταν), ποιος μας λέει ότι ήταν εβραίος και μισέλλην ο Γουέμπστερ; Το λέει βέβαια ο Πλεύρης, αλλά εγώ στη Βικιπαίδεια βρήκα ότι ο Daniel Webster ήταν Ενωτικός Οικουμενιστής (Unitarian Universalist), ένα θρησκευτικό κίνημα κοντά στον προτεσταντισμό. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι ο Γουέμπστερ λεγόταν Δανιήλ και ο πατέρας του Εμπενέζερ, αλλά αυτά είναι βιβλικά ονόματα πολύ κοινά στους αγγλοσάξονες, καθόλου χαρακτηριστικά των εβραίων. Άλλωστε, είναι πασίγνωστο ότι πριν από το 1840 οι εβραίοι στις ΗΠΑ ήταν κυρίως σεφαραδίτες ισπανικής και πορτογαλικής προέλευσης. (Να επισημάνω εδώ ότι ο πολιτικός Δανιήλ Γουέμπστερ για τον οποίο γίνεται λόγος δεν είναι ο γνωστός λεξικογράφος που το λεξικό του χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα. Πρόκειται για απλή συνωνυμία· ο λεξικογράφος λεγόταν Νώε Γουέμπστερ –και, παρεμπιπτόντως, ούτε κι αυτός ήταν εβραίος, αλλά πιστός Χριστιανός).
Όμως, για χάρη της συζήτησης, ας δεχτούμε ότι ο Δανιήλ Γουέμπστερ ήταν όντως αμερικανοεβραίος και μισέλληνας. Πέρα από αυτό, πρέπει να ήταν δαιμόνιος και ασφαλώς θα έτρεφε εξ απαλών ονύχων το μίσος για τους έλληνες, μισέλληνας από κούνια δηλαδή, αφού (λέει ο Πλεύρης) έριξε την «καθοριστική» ψήφο του στο πρώτο Κογκρέσο. Αλλά το πρώτο Κογκρέσο (λέει η εγκυκλοπαίδεια) συγκλήθηκε την περίοδο 1789-1791. Και επειδή ο Γουέμπστερ (λέει η ίδια εγκυκλοπαίδεια) γεννήθηκε το 1782, στο πρώτο Κογκρέσο ήταν περίπου οχτάχρονος, ηλικία καταλληλότερη για να κόβει φρούτα από δέντρα αντί να βυσσοδομεί κατά των απαράγραπτων δικαίων του ελληνισμού. Αλλά και στην ψηφοφορία (την αποδεδειγμένη) του 1795 να πάμε, και πάλι δεκατριάχρονος ήταν τότε ο δαιμόνιος Γουέμπστερ, κομμάτι μικρός για βουλευτής, δεν βρίσκετε;
Τίποτε απ’ αυτά δεν αληθεύει. Ψηφοφορία για καθιέρωση των ελληνικών ως επίσημης γλώσσας των νεαρών Ηνωμένων Πολιτειών δεν έγινε ποτέ, ούτε και κάποιας άλλης γλώσσας άλλωστε· ο Δανιήλ Γουέμπστερ δεν ήταν αμερικανοεβραίος μισέλλην και δεν έριξε την καθοριστική ψήφο, αφού την εποχή που θα γινόταν η ψηφοφορία (που δεν έγινε ποτέ) ο Γουέμπστερ ήταν οκτώ ή δώδεκα ετών. Όλη η πλευρική κατασκευή είναι για τα πανηγύρια, ψέμα πέρα για πέρα.
Συμπέρασμα: η πλευρική παραλλαγή του μύθου της μίας ψήφου είναι εξίσου ανυπόστατη με την προηγούμενη μορφή του μύθου, απλώς πιο αποκρουστική λόγω της προσωπικότητας του ανθρώπου που την πλασάρει και του γλοιώδους ρατσισμού που τη χαρακτηρίζει.
ΕΠΙΣΗΣ ΑΠΟ βικιπαιδεια
Tο ότι η Ελληνική δεν έγινε επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ για μία ψήφο ή ότι δεν έγινε παγκόσμια επίσημη γλώσσα για τον ίδιο λόγο είναι ένας αστικός μύθος. Στην επικρατέστερη εκδοχή του ο μύθος αναφέρει ότι τα Ελληνικά παραλίγο να γίνουν η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ και πως έχασαν σε σχετική ψηφοφορία για μία ψήφο. Η ψηφοφορία αυτή (σύμφωνα πάντα με τον μύθο) έλαβε χώρα μετά την απελευθέρωση της Αμερικής από τους Άγγλους.
Ο ίδιος μύθος κυκλοφορεί και για άλλες γλώσσες εκτός της Ελληνικής, όπως για τη
Γερμανική, την
Ισπανική, την
Γαλλική και την
Εβραϊκή. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν έγινε τέτοια ψηφοφορία στις ΗΠΑ και οι Ηνωμένες Πολιτείες σε ομοσπονδιακό επίπεδο δεν έχουν επίσημη γλώσσα αλλά η Αγγλική χρησιμοποιείται
de facto, δηλαδή συμβατικά και εκ των πραγμάτων χωρίς καμία συγκεκριμένη απόφαση. Μόνο ορισμένες πολιτείες έχουν θεσπίσει επίσημη γλώσσα. Άλλωστε είναι απλά αδύνατο οι πρώτοι Αμερικανοί που μιλούσαν στην πλειοψηφία τους
Αγγλικά και ήταν αρκετά πιστοί στον
αγγλοσαξονικό πολιτισμό (
φιλοσοφία,
αρχιτεκτονική,
νομοθεσία) να διάλεγαν άλλη γλώσσα για το κράτος τους. Ακόμα και αν το έκαναν, οι πολίτες των ΗΠΑ θα το ακύρωναν πολύ γρήγορα στην πράξη.
Το πιο πιθανό είναι ο μύθος να προήλθε από ένα περιστατικό το οποίο περιγράφεται στην Γλωσσική Εγκυκλοπαίδεια του Κέμπριτζ (Cambridge Encyclopedia of Language) του Ντέιβιντ Κρίσταλ: Μια ομάδα Γερμανών από τη Βιρτζίνια είχαν ζητήσει να υπάρχουν κάποιοι νόμοι γραμμένοι όχι μόνο στα Αγγλικά αλλά και στα Γερμανικά, κάτι το οποίο δεν έγινε δεκτό σε μια ψηφοφορία που σημαδεύτηκε από την αρνητική ψήφο του γερμανόφωνου λουθηρανού ιερέα Φρέντερικ Μούλενμπεργκ (Frederick Muhlenberg).
